شرایط بیشتر ارث بردن دختر از جمله موارد استثنایی بوده که در قانون مدنی بیان شده است. یکی از افرادی که بعد از فوت متوفی با توجه به شرایط خاص ارث می‌برد، نوه فرد فوت شده است. حالا ما می‌خواهیم بررسی کنیم که آیا نوه‌های دختری و پسری به یک‌میزان ارث می‌برند یا خیر. همراه دلتامگ باشید.
آیا ارث دختر و پسر در سال ۱۴۰۲ مساوی اعلام شده است؟
تا سال ۱۴۰۲ قانونی پیرامون برابر شدن سهم‌الارث پسران و دختران به تصویب نرسیده است. بنابراین به این سوال آیا در سال ۱۴۰۲ سهم‌الارث پسر و دختر مساوی است یا خیر باید پاسخ منفی داد.
بنابراین حکم قانونی در خصوص برابر بودن یا نابرابر بودن سهم‌الارث دختران و پسران در سال ۱۴۰۲ همان حکم ماده ۹۰۷ قانون مدنی است که طبق آن زمانی‌که شخص متوفی هم فرزند دختر داشته هم فرزند پسر، فرزندان پسر دو برابر دختران ارث برده اما این حمن مانع از آن نمی‌شود که والدین، برای برابری سهم الارث پسر و دختر، به نفع آنها وصیت نمایند و یا اینکه در طول مدت حیات خود اموالی را به نام آنها بزنند.
ارث نوه
طبق ماده ۸۶۲ قانون مدنی، خویشاوندان نسبی، یعنی افرادی که به دلیل خون و تولد، با متوفی رابطه خویشاوندی پیدا کرده و از او ارث می‌برند، به سه‌طبقه تقسیم شده‌اند که در داخل هر طبقه نیز بر اساس میزان نزدیکی و دوری به متوفی، درجاتی وجود دارد. اسن طبقات به شرح زیر است:
- طبقه اول: پدر، مادر، فرزندان و فرزندان متوفی، هر چقدر که پایین روند.
- طبقه دوم: اجداد (پدربزرگ و مادربزرگ) و برادران و خواهران متوفی و فرزندان آنها.
- طبقه سوم: عموها، عمه‌ها، خاله‌ها و دایی‌های متوفی و فرزندان آنها.
بنابراین نکته مهمی که از این مطلب متوجه می‌شویم آن است که نوه‌ها درصورتی‌که در طبقه اول فرزندی وجود نداشته از پدربزرگ و مادربزرگ خود ارث می‌برند.
آیا نوه فرزند دختر از پدر بزرگ ارث می‌برد؟
یکی از سؤالاتی که دررابطه‌با وضعیت ارثیه پدربزرگ بعد از فوت مادر مطرح می‌گردد این مسئله بوده که آیا نوه دختری از پدربزرگ خود ارث می‌برد و در صورت ارث‌بردن، میزان سهم‌الارث وی چقدر است؟
در پاسخ به این سؤال، باید گفت در قانون مدنی، نوه به طور مطلق به‌عنوان وارث طبقه دوم معرفی شده و قیدی از جهت پسری بودن یا دختری بودن او، در قانون مزبور مشاهده نمی‌شود؛ بنابراین، نوه دختری از پدربزرگ ارث می‌برد و نوه پسری نمی‌تواند مانع وی از ارث‌بردن شود.
البته، لازم به ذکر است که برای ارث‌بردن نوه دختری از جد مادری، یک شرط ضروری باید وجود داشته باشد و آن شرط، این است که پدربزرگ، خود دارای فرزند مستقیم نباشد؛ بنابراین، اگر پدربزرگ، دارای فرزند دختر یا پسر باشد، نوبت به‌ارث‌بردن نوه نخواهد رسید.
در مورد میزان سهم نوه دختری از ترکه پدربزرگ نیز باید گفت که نوه در اینجا ارث مادر خود را می‌برد؛ بنابراین، برای محاسبه سهم نوه از اموال جد مادری وی، سهم مادر را باید محاسبه کرده و همان مقدار از ترکه، سهم نوه است. حالا موضوعی که بسیار چالش‌برانگیز است زمانی خواهد بودکه شرایط بیشتر ارث بردن دختر مطرح می‌شود.
شرایط بیشتر ارث بردن دختر
- درصورتی‌که نوه، نوه پسری باشد، سهم‌الارث پدر خود را به ارث برده، ولو اینکه خود نوه، دختر باشد.
- درصورتی‌که نوه، نوه دختری بوده، سهم‌الارث مادر خود را به ارث می‌برد، ولو اینکه خود نوه، پسر باشد.
بنابرای اگر بخواهیم این موارد را توضیح دهیم باید بگوییم که نوه‌ها بر اساس ارث والدین خود از پدربزرگ و مادربزرگ خود ارث می‌برند به بیان دیگر اگر پسر متوفی دارای یک دختر باشد و دختر متوفی دارای یک پسر باشد، کسی ارث بیشتری می‌برد که فرزند پسر داشته باشد. در این حالت چون فرزند پسر متوفی دختر است بنابراین وی از نوه دختری متوفی که پسر است بیشتر ارث می‌برد.
برای اینکه این موضوع را بهتر متوجه شوید در ادامه برایتان مثالی می‌زنیم:
حسن فوت می‌کند این فرد دو فرزند به نام‌های فرید و فریده داشته است. متأسفانه این دو خواهر و برادر نیز فوت شده‌اند؛ اما فرزندان آنان که می‌شوند نوه‌های حسن، در قید حیات هستند. فرید دختری به نام زیبا دارد و فریده پسری به نام کوروش. وقتی پدربزرگ (حسن) این دو فوت می‌کند و چون فرزندی ندارد ارث و اموالش به نوه‌های عزیزش می‌رسد. در این مرحله زیبا که نوه پسری است دو برابر کوروش که نوه دختری است ارث می‌برد.
