زودپز جزو یکی از پرکاربردترین وسایل در آشپزخانه است که بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ خصوصا امروزه با توجه به تنوعی که در بازار موجود است، انتخاب زودپز برقی که از شرایط‌های استاندارد برخوردار باشد کمی مشکل است؛ همین آگاهی نداشتن از برندهای معتبر باعث ترکیدن زودپز و بروز خسارت‌های جبران ناپذیر می‌شود. از این رو در این مطلب از دلتامگ قصد داریم راهکارهایی را به شما معرفی کنیم تا با رعایت آنها از بروز اتفاقات این چنینی جلوگیری شود.
علت ترکیدن زودپز چیست؟
به طور کلی زودپز، با استفاده از فشار بخار آب موجود در آن کار می‌کند و از آنجا که هیچگونه درزی برای خروج بخار آب وجود ندارد، بخار آب درون ظرف باقی می‌ماند و باعث افزایش دما درون زودپز می‌شود. در صورتی که این افزایش بخار آب بیش از حد مجاز باشد، باعث ترکیدن زودپز می‌شود؛ این امر ممکن است به دلیل عوامل مختلفی چون استفاده از مقدار بیش از حد آب، بسته نبودن درب به درستی یا خرابی در سیستم فشاربخار زودپز باشد.
آیا زودپز برقی خطرناک است؟
به طور کلی استفاده از زودپز برقی، ایمنتر زودپزهای معمولی است؛ اما در برخی موارد خاص ممکن است خطر ترکیدن زودپز برقی وجود داشته باشد. برخی از عواملی که ممکن است خطر ترکیدن زودپز برقی را افزایش دهند عبارتند از:
استفاده نادرست از زودپز
عدم رعایت دستورالعمل‌های تولید کننده و استفاده نادرست از زودپز می‌تواند به خطرات احتمالی منجر شود. برای ایمنی، باید دستورالعمل‌های استفاده و نگهداری زودپز را به درستی رعایت کنید.
استفاده از قطعات نامناسب
استفاده از قطعات جایگزین نامناسب در زودپز ممکن است خطر ترکیدن را افزایش دهد. باید از قطعات و لوازم جانبی معتبر و تأییدشده توسط تولید کننده استفاده کنید.
خرابی قطعات داخلی
خرابی قطعات داخلی زودپز ممکن است خطر ترکیدن را ایجاد کند. در صورت وجود عملکرد اشتباه، بهتر است زودپز را بررسی و تعمیر کنید.
عدم نگهداری و نظافت مناسب
عدم نگهداری و نظافت مناسب زودپز ممکن است به تجمع آلودگی و آسیب دیدن قطعات داخلی آن منجر شود. این مسئله ممکن است به خطر ترکیدن زودپز برقی بیشتری منجر شود.
خطرات برق
همانند هر وسیله برقی دیگر، زودپز برقی نیز خطرات مرتبط با برق دارد. برای ایمنی، باید قوانین و مقررات مربوط به نصب و استفاده از وسایل برقی را رعایت کنید.
نکات ایمنی برای جلوگیری از ترکیدن زودپز
فرقی نمی‌کند که زودپز شما برقی باشد یا معمولی با رایت یک‌سری نکات ساده می‌توانید خطر ترکیدن زودپز را تا حد زیادی کاهش دهید.
از مقدار مناسبی آب استفاده کنید
رعایت این نکته بسیار مهم است؛ چرا که یکی از دلایل خارج شدن آب از زودپز هم می‌تواند ریختن بیش از حد آب درون دیگ باشد. در نتیجه اگر آب بیش از حد استفاده شود، فشار داخل زودپز افزایش می‌یابد و ممکن است باعث ترکیدن زودپز شود. از طرف دیگر، استفاده از کمتر از مقدار آب مورد نیاز نیز می‌تواند به نتایج نامناسب و پخت ناکامل غذا منجر شود.
از ریختن بیش از اندازه موادغذایی خودداری کنید
یکی از مواردی که ممکن است به آن توجه نشود، پر کردن زودپز بیش از حد است بدون آنکه به سوپاپ ایمنی آن توجه شود؛ این امر درباره مواد غذایی چون حبوبات، برنج و جو که بعد از پخت حجمشان دوبرابر می‌شود، اهمیت بسیاری دارد.
بررسی مداوم زودپز
بررسی زودپز قبل از استفاده هرباره از آن بسیار مهم است و می‌تواند خطر ترکیدن را کاهش دهد؛ هنگام بررسی زودپز دقت داشته باشید که هیچگونه ترک یا درزی در آن وجود نداشته باشد. فیش زودپز را بررسی کنید و مطمئن شوید که مواد غذایی بین آن باقی نمانده باشد.
برای جلوگیری از ترکیدن زودپز از روغن استفاده نکنید
استفاده از روغن‌های گیاهی یا حیوانی در زودپز برقی ممکن است خطر ترکیدن را افزایش دهد؛ چرا که وقتی روغن داخل زودپز برقی بخار می‌شود، فشار داخل زودپز افزایش می‌یابد و این می‌تواند منجر به ترکیدن آن شود و در برخی موارد حتی به وقوع حادثه ایمنی منجر شود؛ بنابراین، برای جلوگیری از ترکیدن زودپز برقی، بهتر است از روغن استفاده نکنید.
به آرامی فشار زوپز را خارج کنید
برای خارج کردن هوای درون زودپز، بعد از پایان پخت ابتدا شعله گاز را خاموش کنید؛ برای خارج کردن هوای درون زودپز چند روش وجود دارد. در روش اول بعد از خاموش کردن گاز، اجازه دهید فشار زودپز به صورت طبیعی و به آرامی تخلیه شود. این عمل معمولاً چند دقیقه به طول می‌کشد.
درصورتی که عجله دارید می‌توانید از سیستم تخلیه فشار سریع زودپز استفاده کنید. برخی زودپزهای برقی دارای دکمه یا سوئیچی هستند که فشار را سریع‌تر تخلیه می‌کند. با فشار دادن به این دکمه یا سوئیچ، می‌توانید فشار را به طور سریع از زودپز خارج کنید. اگر از این روش استفاده می‌کنید، باید خیلی دقت داشته باشید و دست، بازو و صورت خود را عقب نگه دارید تا در معرض بخار آب آزاد شده قرار نگیرند و دچار آسیب و سوختگی نشوند.
از جابه جا کردن زودپز بپرهیزید
یکی از راهکارهای که باعث می‌شود زودپز بترکد، جا‌به‌جایی آن هنگامی است که زودپز داغ است چرا که اگر زودپز داغ را از یک مکان گرم به مکان سردتری منتقل کنید، تنش حرارتی باعث ترک‌های درونی شدید می‌شود که در نهایت ترکیدن زودپز را به همراه دارد.
از ریختن آب سرد روی زودپز خودداری کنید
ریختن آب سرد یا یخ روی زودپز برقی ممکن است خطرناک باشد و به ترکیدن آن منجر شود. این امر به دلیل تغییر ناگهانی دما و ایجاد فشار بیش از حد داخل زودپز است. به این صورت که وقتی آب سرد یا یخ روی زودپز برقی ریخته می‌شود، دیگری فشار داخل زودپز کاهش نمی‌یابد و دمای داخل زودپز به طور ناگهانی کاهش می‌یابد. این تغییرات ناگهانی دما و فشار می‌توانند به ترکیدن زودپز برقی منجر شوند؛ بنابراین، بهتر است هرگز آب سرد یا یخ را روی زودپز برقی نریزید. در عوض، از آب دمای معمولی یا گرما استفاده کنید، که میزان تغییر دما و فشار را به طور تدریجی و کنترل شده افزایش می‌دهد؛ اگر به این دسته از مطالب خانه داری علاقه دارید، روش درزگیری پنجره را در این مطلب مطالعه کنید.
سخن آخر
اگر شما هم جزو آن دسته از افرادی هستید که همیشه نسبت به ترکیدن زودپز حساس هستید، جای نگرانی نیست با رعایت این نکات می‌توانید با خیال راحت هر مدل زودپز که می‌خواهید استفاده کنید.
