ارث یکی از رایج‌ترین حقوقی است که پس از فوت افراد به ورثه او تعلق می‌گیرد؛ بنابراین شناخت و اطلاع از نحوه تقسیم ارث برای همه افراد لازم و ضروری است. همراه دلتامگ باشید تا شما را آگاه کنیم.
نحوه تقسیم ارث
در ابتدا و قبل از آن که به شما بگوییم نحوه تقسیم ارث بین اعضای خانواده به چه صورت است باید در مورد طبقات ارث صحبت کنیم. طبق قانون چند دسته می‌توانند از ارث فرد متوفی استفاده کنند و آن‌ها به طبقات مختلف نسبی و سببی تقسیم می‌شوند.
- طبقه اول: پدر، مادر، فرزندان، نوادگان و فرزندان آن‌ها
- طبقه دوم: پدربزرگ، مادربزرگ، برادر و خواهر و فرزندان آن‌ها
- طبقه سوم: عمه، عمو، خاله، دایی و فرزندان آن‌ها
نکته مهمی که باید بدانید آن است که اگر در طبقه اول فردی وجود داشته باشد، طبقات دوم و سوم از متوفی هیچ ارثی نمی‌برند.
اما به این ارث که در مورد آن صحبت کردیم مالیات به میزان مشخصی می‌خورد؛ وارثان باید فهرستی از اموال منقول و غیرمنقول باقی‌مانده تهیه کرده سپس یکی از وراث باید به اداره دارایی مراجعه کند تا تکلیف مالیات‌برارث مشخص شود. لازم به ذکر است که میزان مالیات‌برارث در خصوص اموال غیرمنقول 5 درصد و اموال منقول 2 درصد است.
حالا اگر پدر و مادری فوت شده باشند و غیر از فرزندان وارث دیگری در طبقه اول ارث وجود نداشته باشد، اگر همه دختر باشند یا همه پسر باشند تمام اموال بین آن‌ها به‌صورت مساوی تقسیم می‌شود.
ارث زن از شوهر
اگر متوفی دارای فرزند باشد، یک‌هشتم سهم‌الارث همسرش خواهد بود و اگر متوفی فرزندی نداشته باشد یک‌چهارم از ارث متوفی به او خواهد رسید.
ارث شوهر از زن
اگر متوفی زن باشد و نیز فرزند داشته باشد، یک‌چهارم و اگر متوفی فرزند نداشته باشد، نصف ارث به همسر او خواهد رسید.
درصورتی‌که متوفی پسر نداشته و تنها یک دختر داشته باشد، تمام ارث به دختر او رسیده؛ اما اگر تمام اولاد متوفی دختر باشند، ارث بین آن‌ها به‌صورت مساوی تقسیم می‌شود، درصورتی‌که متوفی هم دختر و هم پسر داشته باشد، پسران دوبرابر دختران ارث خواهند برد
تقسیم ارث بین دختر و پسر
برای این مورد چندین حالت وجود دارد: که عبارت‌اند از:
- اگر وراث متوفی پدر و مادر و یک دختر باشند، سهم‌الارث پدر و مادر هر کدام یک‌ششم بوده و یک‌دوم ارث به دختر می‌رسد. در اینجا یک‌ششم از ترکه (اموال متولی پس از فوت) اضافه می‌آید که باقی‌مانده به نسبت سهم هریک از وراث بین آنان تقسیم ارث انجام می‌شود مگر در حالتی که متوفی علاوه بر پدر و مادر دارای چند خواهر یا برادر نیز باشد. در این مورد اگرچه از ترکه سهمی ندارند؛ ولی موجب خواهد شد که مادر نتواند بیش از یک‌ششم از ترکه ارث ببرد.
- اگر وراث متوفی پدر و مادر و چند دختر باشند، سهم پدر و مادر هر کدام یک ششم بوده و سهم دختران دو سوم است.
- اگر وراث متوفی پدر و مادر یا یکی از این دو باشد و مابقی پسر و دختر باشند، سهم پدر و مادر هر کدام یک‌ششم و مابقی به نسبت دو به یک (پسر دوبرابر دختر) بین پسر و دختر تقسیم می‌شود.
- حالت دیگر این است که متوفی دارای پدر و مادر و یک و یا چند فرزند پسر باشد، در اینجا یک‌ششم به پدر و یک‌ششم به مادر می‌رسد و مابقی به پسر یا پسران متوفی می‌رسد.
ارث در چه صورتی به دولت می‌رسد؟
این نکته شاید برایتان جالب باشد که بدانید؛ اگر فرد متوفی به‌جز همسر خود هیچ خویشاوند دیگری نداشته باشد و در این صورت تنها وارث مرد باشد، ارث زن فقط یک‌چهارم بوده و مابقی اموال مردی که هیچ وارثی ندارد، به نفع دولت ضبط می‌شود.
اگر مردی بیش از یک همسر داشته باشد، همان میزان ارث که برای زن مشخص شده به طور مساوی بین آن‌ها تقسیم می‌شود. یعنی در نهایت سهم کمتری به زنان می‌رسد. به‌عبارت‌دیگر اگر سهم زنانی یک‌هشتم باشد، این میزان از سهم‌الارث بین همه زنان تقسیم می‌شود.
