یکی از سوالاتی که از ما بسیار پرسیده می‌شود آن است که شرایط مطالبه نفقه زنان بیوه چیست؟ زیرا شرط تعلق نفقه به زن این است که او از همسر خود تمکین عام و خاص کند به همین دلیل باعث می‌شود که این سوال پرسیده شود که آیا بعد از فوت همسر، با وجود عدم امکان تمکین، به زن، نفقه تعلق می گیرد؟ همراه دلتامگ باشید.
شرایط مطالبه نفقه زنان بیوه
طبق ماده ۱۱۰۶ قانون مدنی: “در عقد دائم، نفقه زن، بر عهده شوهر است.” بنابراین زمانی که به موجب عقد دائم زن و مردی به زوجیت یک‌دیگر در می‌آیند، مرد ملزم به پرداخت نفقه به همسر خودش می‌شود. سوالی که مطرح می‌شود آن است که آیا بعد از فوت شوهر نیز همچنان زن مستحق دریافت نفقه است؟
برای پاسخ دادن به این سوال باید به قانون مدنی مراجعه کرد. در سال ۱۳۸۱ قانون‌گذار با اطلاح برخی از مواد قانونی در خصوص نفقه زنی که شوهرش مرده یعنی شرایط مطالبه نفقه زنان بیوه تعیین تکلیف کرده است. ماده ۱۱۱۰ اصلاحی قانون مدنی، شرایط مطالبه نفقه زنان بیوه بعد از فوت شوهر را تحت شرایطی جایز می‌داند.
شرایط پرداخت نفقه زنان بیوه
“در ایام عده وفات، مخارج زندگی زوجه، عندالمطالبه، از اموال اقاربی که پرداخت نفقه به عهده آنان است (درصورت عدم پرداخت)، تامین می گردد.” از شرایط مطالبه نفقه زنان بیوه این است که اولا زنی که شوهرش مرده در عده وفات که مدت آن 4 ماه و دو روز است& باشد. ثانیا اقارب و نزدیکان متوفی مثل فرزندان او از پرداخت نفقه زن بیوه که در عده وفات است خودداری کنند.
البته ذکر این موضوع ضروری است که چنانچه زنی که شوهرش فوت شده است در گذشته از همسر خود تمکین عام و خاص کرده است ولی شوهر از پرداخت نفقه او خودداری کرده باشد بعد از فوت همسر نیز می‌تواند نسبت به شکایت صدور حکم بر محاسبه و پرداخت نفقه عقب افتاده، البته به طرفیت وراث، اقدام کرده و از دادگاه بخواهد، در خصوص این خواسته، اقدام به صدور رای نماید.
دادگاه بعد از بررسی ادله اثبات دعوای وجود تمکین زن از مرد، در زمان حیات وی و ترک انفاق شوهری که فوت شده در ایام حیات اقدام به صدور رای مقتضی در این خصوص خواهد نمود.
همچنین نکته مهم آن است که هم در نفقه عده وفات و هم در نفقه معوقه ایام زوجیت، زوجیت زن و مرد باید بر اساس عقد دائم باشد، مگر اینکه در عقد موقت، بر پرداخت نفقه، شرط شده یا بر آن، توافقی صورت گرفته باشد.
میزان نفقه زن بعد از فوت شوهر
برای مطالبه نفقه زن بیوه نرخ و مبلغ مشخصی بیان نشده است زیرا این امر کاملا تابع نیازهای زن، شان خانوادگی او و وضعیت تحصیلی وی و … است. بنابراین باید توسط کارشناس دادگستری و بعد از بررسی موارد موثر در میزان نفقه مشخص شود. بنابراین امکان محاسبه آنلاین آن به نرخ روز نیز، وجود نخواهد داشت.
حالا در صورتی که زنی که شوهرش مرده با نزدیکان مرد که پرداخت نفقه را برعiده دارند، به توافق برسند، مبلغ مورد توافق به عنوان نفقه در عده وفات به زن داده می‌شود. در غیر این صورت زن باید اقدام به طرح دعوای مطالبه نفقه با جلب نظر کارشناس کرده تا کارشناس میزان نفقه وی را تعیین کند و قاضی بر اساس این نظر، حکم نهایی را صادر نماید.
