در قرن بیست و یکم میلادی و در سال 2023 تقریبا تمام مردم دنیا به این باور رسیده‌اند که در پیشرفته‌ترین حالت ممکن در تاریخ‌تمدن بشر زندگی می‌کنند. با این وجود فکر می‌کنید این تفکر واقعیت دارد؟ شهرهای پیشرفته و مدرن زیادی در دنیای امروز وجود دارند که تصور زندگی در بعضی از آن‌ها مانند تصور زندگی در یک سیاره دیگر است؛ اما شهرهای پیشرفته باستان نیز در معماری و مهندسی و زیباسازی شهری دست کم از شهرهای مدرن امروزی نداشته‌اند. همراه دلتامگ سفری به این شهرهای پیشرفته باستانی داشته باشید.
شهرهای پیشرفته باستان
رومیان باستان از زمان خود جلوتر بوده‌اند. از مهم‌ترین کمک‌های آن‌ها به تمدن شامل قنات‌ها، سیستم‌های فاضلاب و شبکه‌های لوله‌ای بوده که آب شهری را بین ساکنان توزیع می‌کرده و فاضلاب را دور می‌کرده است.
با وجود اینکه این لوله‌ها نقش بسیار مهمی در سیستم فاضلاب شهری و توزیع آب در میان خانه‌های شهرهای رومیان داشته‌اند؛ اما در سال‌های گذشته بحث‌های زیادی پیرامون آن‌ها میان باستان‌شناسان نیز وجود داشته است.
یکی از دلایل این بحث وجود سرب در لوله‌های آب آشامیدنی رومیان است که باعث مسمومیت گسترده مردم و مرگ‌ومیر ناشی از مسمومیت می‌شد و در نهایت باعث سقوط امپراتوری روم شد. هرچند هنوز هم محققان بر سر این موضوع بحث دارند و پاسخ روشنی در این مورد وجود ندارد؛ اما تحقیقات اخیر اطلاعات جدیدی را درباره استفاده از لوله‌های سربی توسط رومیان نشان می‌دهد.
شهر استیا آنتیکا از تمدن های باستانی رم
محققان فرانسوی و بریتانیایی طی تحقیقاتی که در شهر بندری و باستانی استیا آنتیکا رم انجام داده‌اند به این مسئله پی برده‌اند که استفاده از لوله‌های سربی برای شبکه آب و فاضلاب شهری توسط رومیان به حدود دویست سال قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد.
دره فریجیا یکی از شهرهای پیشرفته باستان
اگر به شهر آناتولی ترکیه سفر کنید در اطراف این شهر خرابه‌هایی از یکی شهر پیشرفته باستانی در دره فریجیا خواهید دید. در سراسر این دره شیارهای وسیع و عجیبی دیده می‌شود که تا کیلومترها ادامه دارد.
در چند سال گذشته خیلی‌ها معتقد بودند این شیارها شبیه مسیر ارابه یا گاری هستند؛ اما مطالعات جدید مشخص کرده که این شیارها با توجه به اینکه داخل سنگ‌بستر پوسته زمین شکل گرفته‌اند، احتمالا فضایی برای فاضلاب شهری در زمان باستان بوده‌اند. قدمت این شیارها بسیار زیاد حتی بیشتر از تمدن هیتی‌ها یعنی بیشتر از سه هزار و ششصد سال پیش است. شبکه پیچیده و مهندسی شده‌ای از لوله‌های آب و فاضلاب شهری که دست‌کمی از فاضلاب مدرن شهری امروزی نداشته‌اند.
سخن آخر
لوله‌های پاتانای ترکیه از دیگر عجایب دوران باستان است. سیستم لوله‌کشی و فاضلاب شهری در شهرهای پیشرفته باستان آن‌قدر پیچیده و عجیب بوده که خیلی‌ها معتقدند با سیستم‌های فاضلاب شهری مدرن امروزی برابری می‌کرده است. ازاین‌قبیل تکنولوژی‌های مدرن در جهان باستان می‌توان در بسیاری از تمدن های قدیمی دنیا حتی در ایران و تخت جمشید نیز مشاهده کرد. هگمتانه نمونه‌ای از شهرهای پیشرفته باستان بوده است.
