با ۵ نشانه بارز والدین سمی آشنا شوید

حتماً تا به حال اصطلاح والدین سمی به گوش شما رسیده است. اما چه والدینی شایسته این لقب هستند؟ والدینی که همواره احساس گناه و بی‌ارزشی را به فرزند خود منتقل می‌کند در این دسته‌بندی قرار می‌گیرند. در ادامه این مطلب از دلتامگ با ۵ نشانه بارز برای رفتار سمی والدین ارائه داده‌ایم.

والدین سمی به چه افرادی می‌گویند؟

والدین سمی در واقع به آن دسته از پدرها و مادرها گفته می‌شود که زندگی نزیسته خود را از فرزند خود طلبکار هستند و او را به شکل دستگاهی برای تحقق رویاهای از دست رفته خود می‌بینند. در ادامه مطلب، با ویژگی‌های این دسته از والدین آشنا می‌شوید.

حق اظهار نظر را از فرزند خود می‌گیرند

استقلال فکری فرزندان از همان دوران کودکی شکل می‌گیرد و باید حق انتخاب و اظهار نظر در مورد امور مربوط به خود را داشته باشند. والدین سمی، این حق را از فرزند خود می‌گیرند و حتی در صورت شنیدن نظرات مخالف خود، فرزند را تنبیه می‌کنند. آن‌ها فکر می‌کنند که ذهن فرزند باید از عقاید و نظرات خودشان پر شود و تاب شنیدن نظرات مخالف را ندارند. افرادی که در این خانواده‌ها بزرگ می‌شوند، معمولاً مانند یک سرباز مطیع، گوش به زنگ حرف دیگران هستند و از خود هیچ نظری ندارند.

به حریم خصوصی فرزند خود احترام نمی‌گذارند

والدین سمی می‌خواهند در تمام امور فرزند خود سرک بکشند و بدون در نظر گرفتن حریم خصوصی برای فرزند، مدام در کارهای او دخالت کنند. برای مثال والدینی که دفتر خاطرات فرزند خود را می‌خوانند و یا تماس‌های او را کنترل می‌کنند، در این دسته‌بندی قرار می‌گیرند. مراقبت از فرزند و توجه به روابط او لازم است؛ اما کنترلگری بیش از حد و از بین بردن حریم خصوصی او، اثرات مخربی روی آینده او دارد.

فرزند خود را با دیگران مقایسه می‌کنند

مقایسه کردن دستاوردهای فرزند خود با دیگران، یکی از رفتارهای سمی و پرخطر والدین است. والدین در وهله اول باید در کشف استعدادها و شناخت توانمندی‌ها به فرزند خود کمک کرده و شرایط رشد او را فراهم کنند. مقایسه کردن کودک با دیگران باعث صدمات زیادی مثل کاهش عزت نفس، کمالگرایی و اضطراب می‌شود.

باعث ایجاد حس گناه و شرمندگی فرزند می‌شوند

والدینی که احساسات خود را مقدم بر نیاز فرزند خود می‌بینند و به رفع نیازهای عاطفی فرزند خود توجهی نشان نمی‌دهند، در دسته‌بندی والدین سمی قرار می‌گیرند. این دسته از والدین خود را محور زندگی فرزندشان می‌دانند و از نقش حمایتی خود در تربیت فرزند غافل هستند. فرزندانی که در این خانواده‌ها بزرگ می‌شوند، در بیان احساسات خود مشکل دارند و نمی‌توانند آنطور که باید نیازهای عاطفی خود را برطرف کنند.

دستاوردهای فرزند را نادیده می‌گیرند

والدین سمی از فرزند خود توقعات بیش از حدی دارند و دستاوردهای فرزند خود را نادیده می‌گیرند. برای مثال وقتی فرزند آن‌ها در یک درس نمره بیست می‌آورد و با ذوق این دستاورد را برای آن‌ها تعریف می‌کند، به جای تشویق کودک از او می‌پرسند که دیگر چه کسی در کلاس شما نمره بیست آورده است؟ به این شکل کودک تصور می‌کند که کار بزرگی انجام نداده و مستحق تشویق نیست. در این خانواده‌ها اغلب کودکان مشکلاتی مثل کمالگرایی و اعتماد به نفس پایین را از سنین پایین تجربه می‌کنند.

اثرات مخرب رفتار سمی والدین

والدین با رفتار سمی، روی روان فرزندان تاثیرات مخربی می‌گذارند که از میان آن‌ها می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• احساس ناامنی در زندگی و ناتوانی در ایجاد روابط سالم و پایدار
• اعتماد به نفس و عزت نفس پایین
• ناتوانی در پذیرش و دوست داشتن خود
• اهمیت دادن به نظر دیگران
• ناتوانی در نه گفتن
• کسب رفتارهای والدین و ایفای نقش آن‌ها در آینده برای فرزندان خود

می‌توانیم بگوییم که در بیشتر موارد، والدین سمی خود قربانی رفتار بزرگترها بوده‌اند. بهترین راهکار این است که پیش از فرزندآوری، از نظر روانی خود را آماده سازید. کمک گرفتن از یک مشاور بهترین کاری است که می‌توانید در حق خود و فرزندتان انجام دهید.

سخن پایانی

آگاهی از صدماتی که در دوران کودکی دیده‌ایم و تلاش برای رفع آن‌ها مهم‌ترین قدم برای توسعه فردی است. اگر در یک خانواده سمی بزرگ شده‌اید، اول از همه باید از نقش قربانی خارج شوید و نسبت به والدین خود گذشت داشته باشید. بعد از آن باید نقاط ضعف و قدرت خود را تشخیص دهید و برای برطرف کردن آثار تربیت سمی خود تلاش کنید.