تپه حسنلو شاید یکی از تپه‌های پر از گنج ایران باشد؛ چراکه از هزاران سال پیش اینجا سکونتگاه انسان‌ها بوده و اشیای باستانی بسیاری از آن‌ها در این تپه به‌جامانده است. همراه دلتامگ سفری به استان آذربایجان غربی در جست‌وجوی گنج داشته باشید.
تپه حسنلو کجاست؟
در جنوب استان آذربایجان غربی شهری تاریخی با قدمتی کهن وجود دارد که در اطراف آن می‌توان ویرانه‌های به‌جامانده از تمدن‌های چند هزار سال پیش را یافت. نام این شهر نقده است.
در نزدیکی شهر نقده یعنی در فاصله حدود هفت تا نه‌کیلومتری شمال شرقی این شهر تپه‌ای باستانی وجود دارد که قدمت آثار کشف شده در آن به حدود هشت هزار سال پیش یا هفت هزار سال پیش از میلاد مسیح برمی‌گردد.
بعد از پیداشدن یک جام زرین و تماما طلا در این تپه، مردم زیادی برای یافتن عتیقه و طلا و گنج باستانی، راهی این تپه شدند. دست تقدیر اما با این تپه یار بود تا مانند سایر سایت‌های باستانی ایران، گنج‌های آن به یغما نرود.
تمدن تپه حسنلو
باستان‌شناسان تخمین می‌زنند که انسان‌های بی‌شماری با تمدن‌های مختلف در ده دوره متفاوت بر روی این تپه سکونت داشته‌اند که قدمت قدیمی‌ترین آن‌ها به هشت تا شش هزار سال پیش می‌رسد. با تمام آثار به‌جامانده از انسان‌های گذشته بازهم اطلاعات زیادی از دوره‌های هشتم، نهم و دهم زندگی روی این تپه در دست نیست.
باستان‌شناسان معتقدند اولین تمدن شکل گرفته روی این تپه، تمدن مانایی یا منائیان است. تمدن اقوام منایی به آغاز هزاره یکم پیش از میلاد برمی‌گردد. از دوره‌های دیگری که انسان‌ها روی این تپه سکونت داشتند می‌توان به زمان مادها و پارت‌ها اشاره کرد.
در اواخر دوره ساسانی و اوایل اسلام نیز اینجا یکی از بهترین سکونتگاه‌ها برای مردم بوده که متاسفانه تمام آثار به‌جامانده از این دوران روی تپه از بین رفته است. بیشترین آثار کشف شده روی این تپه متعلق به دوره چهارم سکونت انسان‌ها روی تپه بوده و بیشترین کاوش‌ها روی آن‌ها انجام شده است.
آثار کشف شده از تپه حسنلو
یک قلعه مستحکم با بخش‌هایی مانند اتاق‌ها، سالن‌ها، دیوار دفاعی و… با کندوکاوهای بسیار در این تپه یافت شده است. از دل این قلعه یکی از مهم‌ترین و معروف‌ترین جام‌های زرین ایران یعنی جام زرین حسنلو پیدا شده است.
درباره نحوه پیداشدن این جام نکات جالبی وجود دارد. زمانی که این جام کشف شد، در آغوش یک انسان جا داشت درحالی‌که بر زمین افتاده و در پشت او خنجری فروکرده بودند. وقتی کلنگ شخص یابنده با یک شی فلزی برخورد می‌کند، اولش تصور اینکه به یک گنج باستانی و جامی زرین رسیده، برای او غیرممکن بوده به همین دلیل جام را به سرپرست امریکایی تیم کاوش نشان می‌دهد.
شخص امریکایی پیشنهاد مبلغی گزاف را به او می‌دهد که در مقابل کشفی به این بزرگی سکوت کند. یابنده که شخصی به نام امام قلی محمدی حسنلویی بوده پیشنهاد فرد امریکایی را رد کرده و جام را به سرپرست ایرانی تیم نشان می‌دهد و با این کار از غارت و به یغما رفتن گنجینه بزرگ تپه حسنلو جلوگیری می‌کند. امام قلی محمدی حسنلویی، یابنده جام زرین در سال ۱۳۹۵ فوت می‌کنند. این جام که حالا به جام تپه حسنلو یا جام زرین حسنلو شهرت دارد در موزه ایران باستان تهران نگهداری می‌شود.
از دیگر آثار مشهور و مهم کشف شده در این تپه باستانی، کشف قبری از یک زن و مرد است که ظاهرا در حال بوسیدن یکدیگر به خواب ابدی فرورفته‌اند. این اثر به قدیمی‌ترین بوسه دنیا و عشاق حسنلو شهرت دارد و قدمت اسکلت‌های یافت شده به هشتصد سال پیش از میلاد مسیح یا دو هزار و هشتصد سال پیش می‌رسد.
سخن آخر
تپه حسنلو یکی از تپه‌های پر از گنج در روستای گنج ایران است که مملو از آثار تاریخی به‌جامانده از هزاران سال پیش است. آثار کشف شده در این تپه از منحصربه‌فردترین و حتی عجیب‌ترین آثار کشف شده باستانی در تمامی دنیا هستند که مردم بسیاری برای دیدن آن‌ها از سراسر دنیا راهی ایران می‌شوند.
