کودکان در سن رشد، به شدت تحت تاثیر محیط هستند و از رفتارهای ما درس می‌گیرند. بنابراین اگر می‌خواهیم یک ویژگی رفتاری را به فرزند خود یاد دهیم، اول از همه باید خودمان آن را داشته باشیم. اما برخی از رفتارها نیاز به آموزش دارد. از میان آن‌ها می‌توانیم به معذرت خواهی اشاره کنیم که برای رشد شخصیتی و روابط آینده کودک بسیار مهم است. اگر به این موضوع علاقه‌مند هستید، تا پایان این مطلب با دلتامگ همراه باشید.
آموزش معذرت خواهی به کودکان
حتماً در اطراف خود بزرگسالانی را دیده‌اید که قادر به معذرت خواهی نیستند و مدام برای اشتباهات خود توجیه می‌آورند. این مشکل به دلیل عدم آموزش درست در دوران کودکی است.
فردی که نتواند برای اشتباهات خود عذرخواهی کند، به تدریج دوستان خود را از دست می‌دهد و در روابط کاری و شخصی خود دچار مشکل می‌شود. در ادامه راهکارهایی را برای آموزش عذرخواهی به کودکان ارائه می‌دهیم.
امر و نهی نکنید
امر و نهی کردن و درخواست‌های اجباری از کودکان، در آن‌ها حالت تدافعی ایجاد می‌کند و از جمله کارهایی است که در تربیت فرزند، نتیجه عکس دارد. بنابراین برای آموزش معذرت خواهی به کودک، از جملات مستقیم مانند «معذرت‌خواهی کن.» یا «منتظر عذرخواهی تو هستم.» استفاده نکنید. این کار باید به صورت ریشه‌ای آموزش داده شود و نباید همراه با زور و خشونت باشد.
کودک را در موقعیت استرس‌زا قرار ندهید
ممکن است کودک متوجه کار اشتباهش نباشد و با رفتار خشونت‌آمیز او را بترسانید. برای آموزش معذرت خواهی به کودک، اول باید به او بفهمانید که کارش درست نبوده است. پس از آن باید با لحنی آرام و دور از چشم غریبه‌ها، اشتباه او را به او گوشزد کنید. کودک باید بداند در هر شرایطی او را دوست دارید تا دچار مشکلاتی مانند ترس، اضطراب، شرم و … نشود.
احساس خود را بیان کنید
کودکان با مشاهده حالات چهره شما، می‌توانند عصبانیت را بفهمند و این تا حدی لازم است. اما بیان احساسات تاثیر فوق‌العاده‌ای برای آموزش معذرت خواهی به کودک دارد. برای مثال به کودک خود بگویید:
- این رفتار تو خطرناک بوده است و من نگران سلامتی تو هستم.
- این رفتار تو باعث ناراحتی من شده است و بسیار غمگین هستم.
کودک به این شکل دلیل اشتباه بودن کار خود را درک می‌کند و می‌فهمد در آینده نباید آن کار را انجام دهد.
به کودک زمان بدهید
وقتی کار اشتباهی از کودک شما سر زده است، سعی کنید خشم خود را کنترل کنید. داشتن رفتار خشونت‌آمیز والدین، تاثیرات مخربی روی رشد شخصیت کودک دارد. بهتر است یک مدت زمانی را به کودک اختصاص دهید تا به کار اشتباهش فکر کند. بعد از گذشت این مدت با او یک گفتگوی دوستانه اما جدی داشته باشید و به او بفهمانید که چرا کار او درست نبوده است و باعث ناراحتی شما شده است.
نحوه بیان عذرخواهی را به کودک یاد بدهید
یکی از مهم‌ترین کارها، آموزش نحوه بیان عذرخواهی است که باید تاثیرگذار باشد و در آن نشانه همدلی دیده شود. در صورت سر زدن کار اشتباه از کودک، به او یاد دهید که با دلیل و به صورت کامل عذرخواهی کند. ارائه دلیل باعث رفع سوءتفاهم‌ها می‌شود و از این نظر بسیار سودمند است. برای مثال وقتی کودک شما به صورت سهوی دوستش را هل می‌دهد، به این شکل معذرت‌خواهی می‌کند:
«من در حین دویدن، تو را هل و دادم و به این خاطر واقعاً معذرت می‌خواهم.»
جبران کردن را به کودک بیاموزید
مرحله اصلی عذرخواهی، بیان راهی برای جبران است. این کار باعث فرو نشاندن شخص آسیب‌دیده می‌شود و احساس همدلی را افزایش می‌دهد. برای مثال به فرزند خود بگویید که معذرت خواهی به تنهایی دردی را دوا نمی‌کند و باید برای جبران کار اشتباه کاری انجام دهیم. کودکان درکی از جبران کار اشتباه ندارند. اما با توجه به پیشنهادات شما می‌توانند به خوبی یاد بگیرند. البته دقت کنید که جبران فقط برای اشتباهات بزرگ است و نباید نوعی باج گیری را در ذهن کودک تداعی کند.
سخن پایانی
آموزش و تربیت فرزندان مسئولیتی بزرگ روی دوش والدین است. والدین امروزی باید با مطالعه کافی، شرایط رشد فرزند خود را محیا کنند و هر آنچه کودک برای روابط خود در آینده نیاز دارد، به او بیاموزند. در این مطلب راهکارهایی برای آموزش معذرت خواهی به کودکان ارائه شد.
