آیا در شهر سوخته سیستان، آدم فضایی‌ها زندگی می‌کردند؟

ایران کشوری با تمدنی بسیار عظیم و کهن است. در جای‌جای این کشور می‌شود بقایایی از تمدن‌های کهن را یافت. یکی از تمدن‌هایی که تنها چند سال است از کشف آن گذشته و بسیار رازآلود و مرموز است، تمدن شهر سوخته است. همراه دلتامگ با تمدن کهن و باستانی بیشتر آشنا شوید.

شهر سوخته کجاست؟

در شهرستان هامون در استان سیستان و بلوچستان شهر جدیدی به نام رامشار وجود دارد. در 8 کیلومتری این شهر یکی از عظیم‌ترین بناهای باستانی دنیا و یکی از کهن‌ترین تمدن‌های بشری یافت شده است. فاصله این سایت بزرگ باستانی از مرکز زابل حدود 50 کیلومتر و از محمدآباد مرکز شهرستان هامون 30 کیلومتر است. این سایت عظیم درست در میان جاده محمدآباد به زاهدان واقع شده است. این شهر در منتهی‌الیه شرقی کشور قرار گرفته است.

داستان شهر سوخته

قدمت این تمدن باستانی که یکی از قدیمی‌ترین تمدن‌های جهان محسوب می‌شود به گفته بسیاری از باستان‌شناسان به حدود پنج هزار سال پیش برمی‌گردد. نکته جالب درباره این شهر باستانی این است که با وجود پنج هزار سال قدمت؛ اما یکی از پیشرفته‎‌ترین و مدرن‌ترین شهرهای باستان بوده است.  در حقیقت شهر سوخته بخش وسیعی از تمدن کهن ایران و ریشه‌های فرهنگی شرق فلات ایران را در بر می‌گیرد و مرکز شهرنشینی در عهد باستان به شمار می‌رود.

نظریه ارتباط این تمدن و موجودات فضایی به دلیل ناشناخته ماندن نژاد مردم شهر سوخته و کشف اجساد با اسکلت‌های بزرگ و وسایل ناشناخته در سال‌های گذشته مورد توجه بعضی از باستان‌شناسان بوده است که البته هیچ شواهد علمی در این زمینه وجود ندارد.

جالب اینجاست که بدانید علت شهرت این شهر باستانی به شهر سوخته اصلاوابدا ربطی به آتش‌سوزی در آن ندارد. در کاوش‌های باستان‌شناسی نه هیچ ردپایی از آتش‌سوزی در این شهر یافت شده و نه هیچ ردپایی از جنگ‌افزارها در آن پیدا شده است. مورخان حمله اقوام مهاجم همسایه و تغییر مسیر رودخانه هیرمند را از جمله مهم‌ترین دلایل افول تمدن شهر سوخته ذکر کرده‌اند.

نام اصلی شهر سوخته

برای این تمدن کهن و باستانی نام‌های بسیاری وجود دارد. برخی نام این شهر را شهر هنر و برخی دیگر شهر علم گذاشته‌اند. نکته جالب توجه دیگری که درباره این شهر وجود دارد، عدم وجود برج و باروهای جنگی در این شهر برخلاف شهرهای اطراف آن است. این شهر باستانی دروازه هم نداشته است که نشان از تعامل ساکنان آن با شهرهای اطراف می‌دهد. نبود هیچ‌گونه سلاح‌ جنگی در میان وسایل کشف شده از این منطقه نیز، گواهی بر این مدعا است. به همین دلیل به این تمدن لقب «شهر صلح» را نیز داده‌اند.

با این وجود در لوح‌های یافت شده از سومری‌ها نام مکان‌هایی به چشم می‌خورد که آن‌ها در آنجا اقامت داشته‌اند. یکی از این مکان‌ها شهر ارته بوده است. برخی از محققان معتقدند بر اساس مختصات جغرافیایی این لوح‌ها، نام اصلی شهر سوخته در قدیم ارته بوده است که البته این ادعا نیز مورد تایید همگان قرار نگرفته است.

چرا شهر سوخته با این نام معروف شده است؟

از آنجایی که این تمدن بسیار پیشرفته و وابسته به صنعت بوده در آن کوره‌های بسیاری یافت شده است. خاکسترهای این صنایع معمولا در اطراف منطقه مسکونی تلنبار می‌شده است. همچنین، در دوران‌های پس از افول تمدن در این منطقه، مردمان کوچ‌رو برای درست کردن غذا، زمین را می‌شکافتند و آتش روشن می‌کردند. با این شرایط نخستین باستان‌شناسان وقتی از این منطقه بازدید داشتند، مشاهده کردند که یک سطح وسیع خاکستر وجود دارد؛ پس نخستین لقبی که به آن دادند، شهر سوخته بود. آنچه در شهر سوخته موج می‌زند، تخصص، همبستگی، دوستی و صلح بوده و جنگی در کار نبوده‌است.

سخن پایانی

عجایب شهر سوخته بسیار زیاد است. اشیا و چیزهایی که در این تمدن باستانی یافت شده آن‌قدر حیرت‌انگیز هستند که سازمان میراث جهانی یونسکو را مجاب کردند که نام این شهر را در فهرست خود ثبت کنند. پیدا شدن اولین چشم مصنوعی جهان در این شهر، تنها یکی از شگفتی‌های آن است. این شهر یکی از آثار باستانی به‌جامانده از عصر برنز است که با تمدن جیرفت هم دوره بوده است.