در تحقیقات اخیری که بر روی استخوان فضانوردان صورت گرفت، تحلیل بخش زیادی از آنها، با سفر به فضا مشخص شد. این تحلیل با مقدار اقامت آنها رابطه مستقیم داشته و اگر بیشتر از ۶ ماه باشد با یک دهه افزایش سن در آنها برابری می‌کند. مطلب زنده‌ماندن بدون لباس فضایی را در اینجا می‌توانید بخوانید.
تأثیر سفر به فضا روی استخوان چگونه انجام شد؟
گروهی از محققان با سرپرستی “لیگبل” تحقیقات خود در این زمینه، بر روی ۱۷ فضانورد متشکل از ۳ زن و ۱۴ مرد با میانگین سنی ۴۷ سال انجام دادند. این فضانوردان به مدت ۴ تا ۷ ماه را در فضا سپری کردند.
برای انجام این تحقیق از روش برش‌نگاری HRPQCT استفاده شد که می‌تواند ریزبافت‌های استخوان را به شکل سه‌بعدی در مقیاس ۶۱ میکرونی نشان دهد. این مقدار نازک‌تر از ضخامت یک تار موی انسان است. در این آزمایش‌های، بافت استخوان‌های زند زبرین و درشت‌نی بررسی شد.
محققان تأثیر سفر به فضا را در چهار مقیاس زمانی در نظر گرفته و بررسی کردند. اولین زمان، پیش از مأموریت فضایی بود. دومین مربوط به هنگام بازگشت به زمین، سومین بازه به ۶ ماه بعد از بازگشت و چهارمین زمان، یک سال پس از مأموریت فضایی و رسیدن به زمین بود.
رابطه مستقیم تخریب استخوان با مدت اقامت در فضا
نتایج تحقیقات لیگبل نشان داد که فضانوردانی که کمتر از ۶ ماه سفر به فضا را تجربه کرده بودند، پس از یک سال قرارگرفتن در معرض جاذبه زمین، تحلیل استخوان‌هایشان بازیابی شده بود. این در حالی است که با طولانی‌تر شدن سفر بیش از این بازه، مقدار تحلیل استخوان در درشت‌نی، دائمی بوده و با سپری‌شدن یک دهه از زندگی فضانوردان برابری می‌کرد.
جالب اینجاست که در هر دو حالت، تحلیلی در استخوان زند زیرین ساعد فضانوردان مشاهده نشد و علت این موضوع احتمالاً ناشی از قرارنگرفتن وزن و فشار بر روی این استخوان است.
راهکارهایی برای کاهش سرعت تخریب
ازآنجایی‌که در برنامه‌های دیگر سفر به فضا انسان ممکن است بیشتر از ۶ ماه در زمین باقی بماند، بررسی‌های موجود برای کاهش تخریب استخوان بسیار حیاتی و مهم هستند. در سفر پیش‌بینی شده به مریخ، انسان ممکن است دو سال تا رسیدن به این سیاره در راه باشد و چنین موضوعی برای فضانوردان آینده اهمیت بسیار زیادی دارد.
تخریب استخوان با کمبود خون نیز همراه خواهد شد و چربی استخوان این فضانوردان پس از برگشت تحلیل زیادی می‌رود. به این مدل کاهش گلبول‌های قرمز، کم‌خونی فضایی گفته می‌شود که با قرارگرفتن در معرض جو زمین تا حد خوبی جبران‌پذیر است.
دانشمندان متوجه شده‌اند که انجام تمرینات وزنه‌برداری به کاهش تخریب بافت‌های استخوانی کمک زیادی می‌کند. آنها متوجه شدند که میله‌ها و ستون‌هایی که عامل حفظ استحکام استخوان هستند با سفر به فضا از بین می‌روند؛ اما امکان تقویت‌شدن در بافت‌های تخریب نشده وجود دارد.
دانشمندان معتقدند سایر عوامل موثر بر این موضوع همانند تغذیه باید به شکل جدی تری مورد بررسی قرار گیرند تا درصورت لازم به کمک آنها نیز، از تخریب سریعتر بافت استخوان جلوگیری کنند.
سخن آخر
استخوان‌ها و بافت چربی استخوان فضانوردان با سفر به فضا، به شکل چشمگیری تحلیل می‌رود و این میزان با مدت اقامت در فضا رابطه مستقیمی دارد. به علت اهمیت این موضوع در سفرهای آینده انسان، لازم است تحقیقات بیشتری در رابطه با عوامل کاهنده این تخریب صورت بگیرد.
