گرانی ۵۰ درصدی مصالح ساختمانی و رکود کامل معاملات مسکن

تأثیر فشار گرانی مصالح بر ساخت‌وساز و توان خرید مسکن

گرانی مصالح ساختمانی مثل فولاد، سیمان، میلگرد و تجهیزات تأسیساتی، مستقیماً هزینه ساخت هر واحد مسکونی را بالا برده و حاشیه سود بسیاری از سازندگان را به حداقل یا حتی زیان رسانده است؛ به همین دلیل، بخشی از پروژه‌ها کند شده یا روی زمین مانده‌اند و عرضه مسکن کمتر شده است. از طرف دیگر، سازنده برای جبران هزینه‌ها ناچار است قیمت نهایی واحد را بالا ببرد، در حالی‌که توان خرید خانواده‌ها تقریباً ثابت مانده است. این شکاف میان هزینه ساخت و قدرت خرید، هم تورم مسکن را تشدید می‌کند، هم دسترسی دهک‌های متوسط و پایین به خانه مناسب را سخت‌تر و بازار را بیش از پیش ناپایدار و پرریسک نگه می‌دارد.

در چنین شرایطی، استفاده از تسهیلات بانکی، مثل وام ۵۰۰ میلیونی بانک مهر می‌تواند بخشی از فاصله بین هزینه ساخت و توان خرید خانوارها را جبران کند.

ثبات نسبی قیمت مسکن در سایه رکود معاملات و گرانی مصالح ساختمانی

کیانوش گودرزی، رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران، می‌گوید بازار ملک در حال حاضر راکد است و از ابتدای آذر عملاً از رونق افتاده؛ هر شوک بیرونی مستقیماً بر رفتار خریداران و فروشندگان اثر می‌گذارد و فضا را محتاط‌تر می‌کند. به‌رغم این رکود، در دو ماه اخیر سطح معاملات ماهانه مسکن در تهران حدود ۱۰ هزار فقره گزارش شده و طبق برخی برآوردها، قیمت مسکن در ابتدای آذر نسبت به آبان حدود ۲.۷ درصد رشد داشته است. در همین دوره، با رشد هزینه ساخت و قیمت مصالح ساختمانی، فشار بیشتری بر صنعت ساختمان و سازندگان وارد شده، اما بازار هنوز توان جهش دوباره قیمت را ندارد.

بر اساس آمار رسمی و همانطور که در تصویر بالا مشخص است، تورم ماهانه مسکن، اجاره‌بها، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها در آبان‌ماه حدود ۳ درصد و تورم نقطه‌به‌نقطه این بخش ۳۵.۸ درصد بوده، در حالی که تورم عمومی به ۴۹.۴ درصد رسیده است؛ یعنی هزینه مسکن حدود ۱۳.۶ درصد کمتر از سایر کالاها رشد کرده است. این وضعیت، هم‌زمان با افزایش هزینه ساختمان‌سازی و گرانی انواع مصالح ساختمانی مانند فولاد و سیمان، باعث شده سازندگان در خرید مصالح ساختمانی محتاط‌تر شوند و بخشی از پروژه‌ها را کند یا متوقف کنند. به این ترتیب، تا امروز (11 آذر 1404)، بازار مسکن در ظاهر از ثبات نسبی قیمت برخوردار است، اما زیر فشار گرانی مصالح ساختمانی و کاهش قدرت خرید، در وضعیتی شکننده و پرریسک قرار دارد.

بازار مسکن زیر سایه شوک‌های بیرونی و فشار بر صنعت ساختمان

به‌طور سنتی، بازار مسکن در سه‌ماهه پاییز آرام‌تر است و معمولاً در دو ماه پایانی سال، با تورم عمومی اقتصاد دوباره جان می‌گیرد؛ اما در یکی دو سال اخیر، بحران‌های منطقه‌ای و نااطمینانی از نقدشوندگی، هم بازار ملک و هم صنعت ساختمان را تحت فشار گذاشته است. در مناطق شمالی تهران، رکود عمیق‌تر شده و بسیاری از فعالان ساختمان‌سازی به‌دلیل گرانی مصالح و نبود خریدار، محتاط‌تر عمل می‌کنند. کیانوش گودرزی، رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران، می‌گوید هر شوک بیرونی تازه، دوباره بازار را عقب می‌برد و فعلاً خرید و فروش در بسیاری از مناطق در وضعیت رکودی قرار دارد.