خرید و فروش ملک یکی از هیجانانگیزترین و در عین حال پراسترسترین تجربیات زندگی است. امضای نهایی قرارداد خرید ملک و انتقال سند، لحظهای است که همه برای آن انتظار میکشند؛ اما در این مسیر، افراد سودجو با شیوههای نوین به دنبال فرصتی برای سوءاستفاده هستند. اخیراً یک نوع کلاهبرداری ملکی پیچیده رواج یافته که در آن، فروشندگان خوشنیت به سادگی در دامی حسابشده گرفتار میشوند و متحمل خسارتهای سنگین میگردند.
سناریوی فریب: وعده دروغین برای یک روز تأخیر
تصور کنید تمام مراحل فروش ملک خود را با موفقیت طی کردهاید و روز انتقال سند در دفترخانه اسناد رسمی مشخص شده است. شما به عنوان فروشنده، تمام مدارک را آماده کرده و برای این روز برنامهریزی کردهاید. صبح همان روز، خریدار با شما تماس میگیرد و با لحنی کاملاً موجه بیان میکند که به دلیل یک مشکل غیرمنتظره (مثلاً یک جلسه کاری فوری یا مشکل خانوادگی) قادر به حضور در دفترخانه نیست و با خواهش و اصرار از شما میخواهد که انتقال سند را به فردا موکول کنید. شما از روی حسن نیت و برای همکاری، درخواست او را میپذیرید و در دفترخانه حاضر نمیشوید. اما این دقیقاً همان چیزی است که خریدار سودجو منتظرش بوده است. او برخلاف گفته خود، در ساعت مقرر به دفترخانه مراجعه کرده و از سردفتر، گواهی عدم حضور شما را به عنوان فروشنده دریافت میکند. این سناریو، یک دام حقوقی خطرناک برای شماست.
عواقب قانونی یک اعتماد نابجا
براساس مفاد اکثر قراردادهای ملکی، در صورت عدم حضور هر یک از طرفین در روز انتقال سند، طرف مقابل حق دارد با دریافت گواهی عدم حضور، معامله را فسخ کرده و وجه التزام یا خسارت تعیینشده در قرارداد خرید ملک را مطالبه کند. با این ترفند، خریدار متقلب به صورت قانونی شما را مقصر جلوه داده و نهتنها از خرید ملک انصراف میدهد، بلکه شما را مجبور به پرداخت ضرر و زیان معامله میکند. اثبات هماهنگی شفاهی برای به تعویق انداختن قرار در دادگاه بسیار دشوار و گاهی غیرممکن است و اینجاست که این کلاهبرداری ملکی به نتیجه میرسد.
کلاهبرداری ملکی در لباس قانون؛ قربانی بعدی نباشید
متأسفانه بسیاری از فروشندگان، به دلیل ناآگاهی از جزئیات حقوقی، در دامهای پیچیدهای گرفتار میشوند. شیوههایی مانند سوءاستفاده از گواهی عدم حضور یا بازی با تاریخ انتقال سند، تنها بخشی از روشهای کلاهبرداری ملکی هستند که ظاهر قانونی دارند؛ اما در عمل باعث تحمیل خسارات مالی سنگینی میشوند. اگر فروشنده در این شرایط دقت نکند، ممکن است بدون اینکه ملکی را واگذار کرده باشد، مجبور به پرداخت مبالغ سنگینی بهعنوان ضرر و زیان معامله شود؛ بنابراین شناخت این ترفندها و مشورت با افراد آگاه، ضرورتی انکارناپذیر در فرآیند خریدوفروش ملک است.
چگونه از خود در برابر این دام محافظت کنیم؟
آگاهی، کلید اصلی برای جلوگیری از افتادن در چنین تلههایی است. برای اینکه قربانی این شیوه نشوید، به نکات زیر توجه ویژهای داشته باشید:
- به تاریخ قرارداد پایبند باشید: هرگز و تحت هیچ شرایطی، به درخواستهای شفاهی یا تلفنی برای تغییر تاریخ حضور در دفترخانه اسناد رسمی اعتماد نکنید.
- حتماً در دفترخانه حاضر شوید: حتی اگر خریدار به شما اطمینان داد که نمیآید، شما وظیفه قانونی دارید که در ساعت و تاریخ مقرر در دفترخانه اسناد رسمی حضور پیدا کنید.
- تغییرات را مکتوب کنید: اگر واقعاً هر دو طرف با تغییر تاریخ موافق هستید، حتماً این توافق را در قالب یک الحاقیه به قرارداد خرید ملک اضافه کرده و به امضای طرفین و شهود برسانید.
- مدارک را مستند کنید: تمام پیامکها و تماسهایی را که در این زمینه رد و بدل میشود، به عنوان مدرک نگه دارید، هرچند تکیه اصلی باید بر حضور فیزیکی شما باشد.
- از مشاوران املاک معتبر کمک بگیرید: یک مشاور حرفهای میتواند شما را از این خطرات آگاه کرده و از بروز چنین مشکلاتی که منجر به ضرر و زیان معامله میشود، جلوگیری کند.
سخن پایانی
بازار ملک همواره با پیچیدگیهای حقوقی همراه بوده است. شیوههای کلاهبرداری ملکی روزبهروز هوشمندانهتر میشوند و تنها راه مقابله با آنها، افزایش آگاهی و پایبندی به قانون است، نه اعتماد صرف. به یاد داشته باشید که دریافت گواهی عدم حضور، یک ابزار قانونی است، اما در برخی موارد، سودجویان از همین ابزار برای وارد کردن ضرر و زیان در معامله استفاده میکنند. با هوشیاری، دقت در جزئیات و رعایت اصول حرفهای، میتوانید از این دامها دور بمانید و یک معامله امن و بدون دغدغه را تجربه کنید.