دیدن پیام «چک برگشتی» استرسزا است، اما نگران نباشید. اگر سریع اقدام کنید، شانس گرفتن پولتان بیشتر میشود. در این مطلب با زبانی ساده و قدمبهقدم میگوییم چه مدارکی جمع کنید و چه کارهایی انجام دهید.
چک برگشتی
چک برگشتی یعنی بانک پول را پرداخت نکرده است. معمولاً دلایلش یکی از اینهاست: موجودی کم، امضا نادرست، حساب مسدود یا حساب بسته شده. وقتی چک برگشت میخورد، بانک گواهی عدم پرداخت صادر میکند، این مدرک اصلی شماست.
مدارک لازم بعد از چک برگشتی
لطفاً این مدارک را جمع کنید و همراه داشته باشید:
-
اصل چک برگشتی (همان برگه چک).
-
گواهی عدم پرداخت که از بانک میگیرید.
-
کپی کارت ملی یا شناسنامه شما (گیرنده چک).
-
قرارداد یا رسید که نشان دهد چک بابت چه کاری داده شده (اگر دارید).
-
وکالتنامه رسمی فقط در صورتی که وکیل میگیرید.
-
کپی پیامکها یا مکاتبات با صادرکننده (اگر دارید).
6 قدم ساده که باید فوراً انجام دهید
-
گواهی عدم پرداخت را از بانک بگیرید.
بدون این مدرک، پیگیری قانونی امکانپذیر نیست. -
از ثبت یا سابقهٔ صادرکننده در سامانه صیاد مطلع شوید.
اگر چک در سامانه صیاد ثبت شده باشد، اطلاع از سابقهٔ صادرکننده به شما کمک میکند. برای راهنمای ثبت چک صیادی میتوانید این مطلب را ببینید: راهنمای ثبت چک صیادی. -
یک نامهٔ رسمی (اظهارنامه) بفرستید.
در این نامه از طرف مقابل بخواهید ظرف ۷ روز چک را پاس یا مبلغ را پرداخت کند. متن نمونه پایین همین صفحه هست. -
اگر پاسخی نیامد، به مراجع قضایی مراجعه کنید.
با گواهی عدم پرداخت میتوانید شکایت کیفری یا دادخواست حقوقی ثبت کنید. -
در صورت نیاز، درخواست توقیف حساب یا توقیف اموال بدهید.
بعد از اینکه دادگاه یا بازپرس تشکیل پرونده داد، میتوان حسابها را مسدود یا اموال را توقیف کرد. -
در معاملات مهم (مثلاً خرید ملک)، حتماً از تضمینهای دیگر استفاده کنید.
برای نکات مربوط به چک در معاملات ملکی مطلب زیر مفید است: چک در معاملات ملکی — نکات جلوگیری از کلاهبرداری.مهلتهای مهم برای چک برگشتی
-
بهتر است فوراً بعد از برگشت چک اقدام کنید.
-
معمولاً باید ظرف ۶ ماه از تاریخ صدور چک برای گرفتن گواهی و پیگیری اقدام کنید و پس از دریافت گواهی هم معمولاً ۶ ماه برای شکایت کیفری فرصت وجود دارد. (پس هر چه زودتر اقدام کنید بهتر است.)
نمونه متن کوتاه برای اظهارنامه
جناب آقای/خانم …
با سلام، بهموجب چک شماره … بهمبلغ … مورخ … که بابت … به اینجانب داده شد، اینجانب در تاریخ … به بانک مراجعه و گواهی عدم پرداخت دریافت نمودم. لطفاً ظرف ۷ روز مبلغ را به شمارهحساب … واریز نمایید؛ در صورت عدم واریز، حق پیگیری قانونی محفوظ است.
با احترام،
(نام و امضاء)نکات پایانی
-
هنگام دریافت چک، از ثبت در سامانه صیاد و پیامک تأیید آن اطمینان حاصل کنید.
-
در معاملات بزرگ از ضمانت اضافی (سفته، قرارداد مکتوب، یا چک رمزدار) استفاده کنید.
-
همهٔ رسیدها و پیامکها را نگه دارید — اینها در دادگاه کمک میکنند.
-
اگر مبلغ بالا است یا طرف مقابل همکاری نمیکند، از وکیل کمک بگیرید.
-
-
سوالات متداول
سوال1: گواهی عدم پرداخت را چگونه بگیرم؟
به همان شعبهای که چک برگشت خورده بروید و درخواست گواهی عدم پرداخت کنید. بانک آن را صادر میکند.
سوال2: چقدر زمان برای شکایت کیفری دارم؟
بهتر است سریع اقدام کنید. معمولاً دو بازهٔ ۶ ماهه وجود دارد؛ اما برای اطمینان، هر چه زودتر به دادسرا یا دفتر خدمات قضایی مراجعه کنید.
سوال3: اگر بانک کمی از پول را پرداخت کرد چه میشود؟
بانک مقدار موجود را پرداخت میکند و برای مابقی گواهی عدم پرداخت صادر میکند — شما میتوانید بقیه را از طریق دادگاه پیگیری کنید.