از آن‌جایی که می‌دانید مهریه حق زن است و مرد باید آن را بپردازد؛ اما اگر زنی مهریه‌اش را به همسرش ببخشد، مرد می‌تواند اقدام به نپرداختن مهریه کند. این بخشش می‌تواند به‌صورت کتبی یا شفاهی باشد، اما برای اثبات قانونی‌بودن آن بهتر است در سندی رسمی ثبت شود یا در دادگاه مورد تأیید قرار گیرد. این اقدام از سوی زن به معنای چشم‌پوشی از حق مهریه‌اش است و از لحاظ حقوقی و قانونی مرد را از پرداخت آن معاف می‌کند.
شرایط بخشش و نپرداختن مهریه
در رابطه با نپرداختن مهریه باید بگوییم حتی اگر زن به همسرش خیانت کند نیز مرد باید مهریه وی را بپردازد. اما اگر زوجه اقدام به بخشش مهریه کند موضوع متفاوت است. بخشش مهریه به مرد نیازمند رعایت برخی شرایط قانونی و حقوقی است تا از اعتبار لازم برخوردار باشد. شرایط و نکات مهم در این زمینه عبارت‌اند از:
- اهلیت زن: زن باید بالغ، عاقل و رشید باشد و بتواند به طور قانونی در مورد اموال خود تصمیم‌گیری کند.
- قصد و رضایت: زن باید با قصد و رضایت کامل و بدون اجبار یا اکراه مهریه‌اش را ببخشد.
- ثبت بخشش: بهتر است بخشش مهریه به صورت کتبی و رسمی انجام شود. این کار معمولاً از طریق تنظیم یک سند رسمی در دفاتر اسناد رسمی یا در دادگاه صورت می‌گیرد.
- صحت صیغه بخشش: اگر نپرداختن مهریه از طریق بخشش مهریه به صورت شفاهی صورت گیرد، باید صحت صیغه بخشش (مثلاً «هبه» یا «بذل») رعایت شود و زن باید این بخشش را با الفاظ مناسب و مشخصی اعلام کند.
- شاهدان: داشتن شاهدان معتبر می‌تواند به اعتبار بخشش مهریه کمک کند، به ویژه اگر بخشش به صورت شفاهی باشد.
- تنظیم سند رسمی: معمولاً بهترین و مطمئن‌ترین راه برای بخشش مهریه، تنظیم سند رسمی در دفترخانه است. این سند می‌تواند در هر زمان مورد استناد قرار گیرد و مشکلات احتمالی آینده را کاهش دهد.
- تایید در دادگاه: در برخی موارد، ممکن است زن بخواهد بخشش مهریه را در دادگاه اعلام کند تا این امر به صورت رسمی و قانونی ثبت شود.
رعایت این شرایط و نکات می‌تواند به جلوگیری از هرگونه سوءتفاهم یا مشکل حقوقی در آینده کمک کند.
انواع مهریه
مهریه به‌عنوان یکی از حقوق مالی زن در ازدواج، به انواع مختلفی تقسیم می‌شود. انواع مهریه شامل موارد زیر هستند:
- مهرالمسمی: این نوع مهریه‌ای است که مقدار و نوع آن در هنگام عقد ازدواج به‌صورت دقیق تعیین و در سند ازدواج ثبت می‌شود. ممکن است به‌صورت نقدی، اموال منقول (مانند طلا و جواهر) یا اموال غیرمنقول (مانند ملک) باشد.
- مهرالمثل: اگر در زمان عقد ازدواج مقدار مهریه تعیین نشده باشد یا مهریه به هر دلیلی باطل باشد، مهریه‌ای بر اساس وضعیت خانوادگی، اجتماعی، اقتصادی و مشابهت‌های زن با زنان هم‌رده‌اش تعیین می‌شود. این نوع مهریه بر اساس عرف و عادت جامعه و خانواده زن محاسبه می‌شود.
- مهرالمتعه: درصورتی‌که مرد قبل از تعیین مهریه و قبل از وقوع نزدیکی با زن او را طلاق دهد، زن مستحق مهرالمتعه خواهد بود. میزان این مهریه به وضعیت مالی مرد و شرایط زندگی او بستگی دارد و توسط دادگاه تعیین می‌شود.
- مهرالسنه: این مهریه به مهریه‌ای اطلاق می‌شود که از سوی پیامبر اسلام برای همسرانش تعیین شده و به طور سنتی به مقدار مشخصی است: ۵۰۰ درهم نقره که معادل ۱۲۵۰ گرم نقره است.
این تقسیم‌بندی‌ها نشان‌دهنده انواع مختلفی از مهریه است که می‌تواند در شرایط مختلف ازدواج و طبق قوانین و عرف‌های مختلف تعیین شود. هر یک از این انواع مهریه دارای شرایط و ویژگی‌های خاصی هستند که باید موردتوجه قرار گیرند.
