استرس و اضطراب چه تفاوتی دارند؟

استرس و اضطراب هر دو فراگیر هستند به این معنا که شما نمی‌توانید شخصی را پیدا کنید که در طول زندگی هرگز این دو مقوله را تجربه نکرده باشد، پس گستردگی این مسئله سبب می‌شود تا شناخت آن یکی از موضوعات مهم در علم روانشناسی باشد و به افزایش کیفیت و سطح زندگی همه‌ی انسان‌ها کمک کند.

شاید شما نیز بارها در زندگی روزمره از افراد شنیده باشید که در موقعیت‌های گوناگون از استرس یا اضطراب صحبت می‌کنند و شاید خودتان نیز با یکی از این دو مسئله یا هر دوی آن‌ها درگیر شده باشید و برای شما این سوال به وجود آمده باشد که آیا اضطراب و استرس هر دو یک مقوله هستند یا با هم تفاوت دارند. در ادامه با دلتامگ همراه باشید تا با تفاوت‌ اضطراب و استرس آشنا شوید:

بسیاری از مردم این دو مقوله را مترادف با هم در نظر می‌گیرند و تفاوت آن‌ها را نمی‌دانند. از آن‍‌‌‍جا استرس و اضطراب هر دو احساسات منفی را شامل می‌شوند و سبب تنش در قسمت‌های مشخصی از بدن می‌شوند، همین احساسات مشترک ممکن است باعث شود تا ما تشخیص درستی از مسئله‌ای که با آن مواجهیم پیدا نکنیم.

استرس چیست و چه علائمی دارد؟

همه‌ ما در طول روز ممکن است بارها دچار استرس شویم، ماندن در ترافیک، امتحان پایان ترم، رانندگی در یک جاده‌ شلوغ، بیماری و… می‌توانند باعث استرس و واکنش‌های هیجانی ناشی از استرس در ما باشند. در تمام موقعیت‌های بالا یک ویژگی مشترک وجود دارد و آن منبع موقعیت استرس‌زا است؛ در تمام این موقعیت‌ها عامل استرس یک عامل خارجی است. به عبارت ساده‌تر یک عامل بیرونی باعث شده تا ما دچار استرس و نوعی ترس همراه با دلشوره باشیم. منبع استرس ممکن است کوتاه مدت باشد مانند درگیری و دعوا یا بلندمدت باشد مثل یک بیماری سخت و طولانی؛ اما شاخصه‌ی مهم استرس از بین رفتن آن با تغییر شرایط است، یعنی با از بین رفتن عامل مزاحم و استرس‌زا شما آرام می‌شوید و تنش‌های ذهنی و جسمی شما به حداقل می‌رسد و تمام می‌شود.

استرس در واقع جنبه‌ای سازنده دارد و بدن انسان طوری طراحی شده که از این مکانیسم برای بقا استفاده کند. از طرفی استرس اگر بیشتر از حد نباشد باعث می‌شود تا انسان برای پیشرفت جنبه‌های مختلف زندگی، تلاش کرده و به نحوی یک قوه‌ محرکه محسوب می‌شود. اما اگر بیشتر از حد تجربه شود سبب آسیب‌های جسمی و روحی فراوان می‌شود در واقع شخصی که در معرض استرس طولانی مدت و شدید باشد آسیب‌های جبران ناپذیر روحی و جسمی خواهد داشت و این استرس طولانی مدت تبدیل به اضطراب شده و این استرس و اضطراب تمام زندگی شخص را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

اضطراب چگونه زندگی شخص را تحت تاثیر قرار می‌دهد؟

مهم‌ترین تفاوت استرس و اضطراب در منبع شکل‌گیری آن‌هاست. اضطراب منبعی درونی دارد به این معنی که حتی اگر شما در شرایط خوب و باثباتی قرار داشته باشید و هیچ عامل استرس‌زایی نیز در بیرون وجود نداشته باشد، باز هم دچار تنش و ناآرامی هستید و احساسات ناخوشایندی را تجربه می‌کنید. اضطراب از منابع درونی بسیار متفاوتی نشات می‌گیرد و اگر شخصی به طور مستمر و شدید دچار اضطراب باشد، از بین بردن آن نیاز به کمک گرفتن از یک درمانگر مجرب دارد. در واقع اضطراب یک حس ناخوشایند ناشناخته است؛ به این دلیل که به اشکال مختلفی بروز می‎‌کند و شناختن آن تنها از عهده‌ روانشناسان برمی‌آید.

مثلا شخصی که بسیار پرخاشگر است ممکن است حجم بالایی از اضطراب را درون خویش داشته باشد و در واقع اضطراب خود را به صورت رفتارهای تهاجمی نشان می‌دهد. یا شخصی که بسیار عجول، گوشه گیر، پرخور یا کم‌فعالیت است. اضطراب همیشه یک شکل ندارد و در هر فردی بسته به شرایط روحی و جسمی آن شخص متفاوت است. اضطراب برخلاف استرس جنبه‌ مثبت و پیش‌برنده‌ای ندارد و در سطوح شدید روابط اجتماعی، خانوادگی، شرایط شغلی و تمام زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد و ممکن است باعث شود تا فرد برای فرار از تجربه‌ این حس ناخوشایند به سیگار، قمار، مشروبات الکلی و روابط جنسی متعدد پناه ببرد تا باعث تسکین اضطراب باشند که در نهایت تمام این اعمال باعث تشدید استرس و اضطراب می‌شوند.

چگونه استرس و اضطراب را مدیریت کنیم؟

تغییر در سبک زندگی تا حد قابل توجهی می‌تواند نشانه‌های ناشی از استرس و اضطراب را کاهش بدهد. تحقیقات بسیاری نشان داده که سبک زندگی سالم و باکیفیت تا حد زیادی مشکلات ناشی از استرس و اضطراب را کم می‌کند و به بهبود علائم مشکلات اضطرابی کمک می‌کند.

تغذیه‌ مناسب و غنی

خوردن صبحانه به تنهایی می‌تواند سبب شود تا در طول روز کورتیزول کم‌تری در بدن ترشح شود و تا حد زیادی اضطراب را در طول روز کاهش می‌دهد.

ورزش

فعالیت‌های فیزیکی شدید مثل دویدن، کوهنوردی و … در کاهش علایم استرس و اضطراب موثرند.

از بین بردن عوامل استرس‌زا

گاهی طرز تفکر و نگرش شما به خودتان، اهداف، آرزوها و روابط‌تان عامل اضطراب و استرس شماست. با تغییر نگرش و تفکر می‌توانید از استرس و اضطراب خود کم کنید.

استراحت دادن به عضلات

استرس و اضطراب بر جسم تاثیر زیادی دارند و باعث بروز دردهای بدنی می‌شوند. سر درد، کمر درد، دردهای عصبی در معده و مشکلات سیستم گوارشی از رایج‌ترین نشانه‌های آن است. ماساژ درمانی، دوش آب گرم و تمرین‌های ورزشی مختلف برای ماهیچه‌ها باعث رها سازی و دور شدن تنش از قسمت‌های مختلف بدن شده و استرس را کاهش می‌دهد. هم‌چنین دم و بازدم‌های عمیق و آرام تنش را در بدن و ذهن شما کم‌تر می‌کند.

مدیتیشن و طبیعت

یوگا مدیتیشن و روش‌هایی که مبتنی بر ذهن آگاهی و تمرکز است نیز می‌تواند تا حد قابل توجهی شما را با منبع استرس‌تان آشنا کرده و استرس شما را کاهش بدهد. هم‌چنین گذراندن ساعاتی در طبیعت و استشمام هوای تازه و مناظر طبیعی می‌تواند استرس شما را کاهش بدهد و در بهبود حال شما تاثیرگذار باشد. اگر به مطالب روانشناسی علاقه‌مند هستید، مطلب آیا خواب زیاد نشانه افسردگی است را مطالعه کنید.