بازار املاک و مستغلات همواره در حال تحول است و قوانین نیز برای افزایش شفافیت و امنیت، بهروز میشوند. یکی از مهمترین تغییرات اخیر، اجرای قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول است که مستقیماً بر اعتبار اسناد ملکی تأثیر گذاشته است. امروزه دیگر فقط نوع سند (دفترچهای یا تکبرگ) اهمیت ندارد، بلکه رنگ سند نیز به یک شاخص حقوقی کلیدی تبدیل شده است.
بسیاری از افراد نمیدانند که تفاوت بزرگی میان اسناد تک برگی زرد و سبز وجود دارد. این تفاوت رنگ پیامدهای مهمی برای معاملات در پی دارد.
اسناد تکبرگی سبز: پایانی بر معاملات قولنامهای
اگر سند ملک شما سبز رنگ است، باید بدانید که این ملک بهطور کامل تحت پوشش قانون الزام به ثبت رسمی قرار گرفته است. این به چه معناست؟ این یعنی هرگونه معامله بر روی این ملک، از خرید و فروش گرفته تا رهن و اجاره، باید به صورت انحصاری در سامانه ثبت الکترونیک اسناد به ثبت برسد.
نکته حیاتی اینجاست: برای املاکی که دارای سند سبز هستند، دیگر نمیتوان مبایعهنامه یا قولنامه تنظیم کرد. این اسناد عادی هیچ اعتبار قانونی در دادگاه نخواهند داشت. قانونگذار صراحتاً اعلام کرده است که «هیچ دعوایی نسبت به املاک ثبت شده که معامله آن در سامانه ثبت الکترونیک اسناد ثبت نشده باشد، پذیرفته نخواهد شد»؛ بنابراین خرید یک ملک با سند سبز بهصورت قولنامهای، یک اشتباه بزرگ و پرریسک است که عملاً هیچ حقی برای خریدار ایجاد نمیکند و کل معامله را زیر سؤال میبرد.
اسناد تک برگی زرد: فرصتی برای انعقاد مبایعهنامه
در مقابل اسناد سبز، اسناد تک برگی با رنگ زرد قرار دارند. این اسناد، هرچند معتبر هستند؛ اما هنوز بهطور کامل با الزامات جدید هماهنگ نشدهاند و از شمول قانون الزام به ثبت رسمی معاملات خارج هستند. مهمترین تفاوت عملی این است که برای ملکی با سند زرد، شما همچنان میتوانید بهصورت قانونی مبایعهنامه تنظیم کرده و معامله را بهصورت قولنامهای پیش ببرید.
به عبارت دیگر، رنگ سند زرد به شما این امکان را میدهد که مانند گذشته، با یک قرارداد اولیه معامله را آغاز کنید و سپس برای انتقال قطعی سند اقدام نمایید. این موضوع به طرفین معامله انعطاف بیشتری میدهد، اما نباید فراموش کرد که ریسکهای معاملات قولنامهای همچنان پابرجاست و بهترین کار، انتقال سریع و رسمی سند در دفاتر اسناد رسمی است.
مقایسه کلیدی اسناد سبز و زرد
برای درک بهتر تفاوتها، به نکات زیر توجه کنید. این موارد به شما کمک میکند تا با دیدن رنگ سند، وضعیت حقوقی ملک را بهسرعت تشخیص دهید.
-
سند سبز:
- تابع کامل قانون الزام به ثبت رسمی است.
- هرگونه معامله باید در سامانه ثبت الکترونیک اسناد ثبت شود.
- امکان تنظیم مبایعهنامه یا قولنامه برای آن وجود ندارد.
- دارای بالاترین سطح امنیت و اعتبار حقوقی است.
-
سند زرد:
- هنوز مشمول قانون جدید ثبت رسمی نشده است.
- نیازی به ثبت آنی معامله در سامانه الکترونیک ندارد.
- میتوان برای آن مبایعهنامه معتبر تنظیم کرد.
- معاملات قولنامهای برای آن امکانپذیر است.
سخن پایانی:
در چشمانداز حقوقی امروز، آگاهی از جزئیات اسناد ملکی بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد. دیگر نمیتوان به سادگی از کنار جزئیاتی مانند رنگ سند عبور کرد. قبل از هرگونه اقدام برای خرید یا فروش، حتماً نوع و رنگ سند ملک را بررسی کنید. به یاد داشته باشید که اسناد تک برگی سبز، مسیر معامله را به سمت شفافیت و امنیت کامل هدایت میکنند، درحالیکه اسناد زرد همچنان در چارچوب قوانین پیشین باقی ماندهاند. مشورت با کارشناسان حقوقی و مشاوران املاک معتبر، شما را از افتادن در دامهای قانونی این تغییرات جدید مصون میدارد.