آیا تا به حال هنگام امضای یک قرارداد ملکی، احساس کردهاید شرایط قرارداد به نفع یک طرف نوشته شده است؟ به این نوع قراردادها، قرارداد یک طرفه گفته میشود. چنین قراردادهایی میتواند ریسک بزرگی برای خریدار ملک یا فروشنده ملک ایجاد کند و در آینده مشکلات حقوقی جدی به وجود آورد. در این مقاله قصد داریم به زبان ساده بررسی کنیم که اگر با یک قرارداد ناعادلانه روبهرو شدید، چه بندهایی را باید حذف یا اصلاح کنید و چه اقداماتی میتواند امنیت معامله شما را تضمین کند.
تعریف قرارداد یک طرفه
قرارداد یک طرفه قراردادی است که در آن تعهدات، شرایط و امتیازات به صورت نامتوازن به نفع یک طرف نوشته شده باشد. برای مثال:
- همه مسئولیتها بر دوش خریدار باشد و فروشنده تعهد چندانی نداشته باشد.
- یا برعکس، فروشنده مجبور به اجرای تعهدات سنگین شود؛ اما خریدار آزادی عمل بیشتری داشته باشد.
این نوع بندهای قرارداد میتواند باعث نارضایتی و حتی بروز دعاوی حقوقی شود.
ریسکها و خطاهای رایج در قرارداد یک طرفه
وقتی شما به عنوان مشاور املاک، خریدار ملک یا فروشنده ملک با چنین قراردادی مواجه میشوید، باید ریسکهای آن را بشناسید:
- عدم امکان فسخ قرارداد توسط یکی از طرفین در شرایط خاص
- وجود جریمههای سنگین برای یک طرف و بدون مسئولیت برای طرف دیگر
- تعیین یکجانبه شرایط پرداخت یا تحویل ملک
- حذف ضمانتهای قانونی و حقوقی لازم
چه بندهایی را باید حذف یا اصلاح کنید؟
برای جلوگیری از ضرر، این بندها باید با دقت بررسی و اصلاح شوند:
- بندهای مربوط به فسخ قرارداد
- اگر فقط یک طرف حق فسخ داشته باشد، باید این بند اصلاح شود تا هر دو طرف در شرایط عادلانه امکان فسخ داشته باشند.
- بندهای پرداخت و زمانبندی
- قرارداد نباید تنها بر اساس شرایط فروشنده تنظیم شود. بهتر است زمانبندی پرداخت منصفانه باشد.
- بندهای جریمه و خسارت تأخیر
- در قرارداد یک طرفه معمولاً جریمهها فقط برای یک طرف نوشته میشود. این بند باید متوازن شود.
- بندهای تحویل ملک یا سند
- اگر فروشنده متعهد به زمان دقیق تحویل نباشد یا خریدار آزادی بیش از حد در تحویل داشته باشد، باید این بند بازنویسی شود.
راهکارهای قانونی و عملی برای اصلاح قرارداد ناعادلانه
- مشاوره با وکیل یا مشاور حقوقی پیش از امضای قرارداد
- استفاده از الگوهای استاندارد قولنامه و قرارداد املاک
- درخواست اضافه کردن شروط حمایتی برای هر دو طرف
- درج ضمانت اجرایی برای هر بند قرارداد
توصیههای مهم برای مشاوران و طرفین قرارداد
- مشاور املاک باید نقش بیطرف داشته باشد و قرارداد را به نفع هیچکدام از طرفین ننویسد.
- خریدار ملک باید به بندهای پرداخت و ضمانت تحویل سند حساس باشد.
- فروشنده ملک باید مراقب باشد که حق فسخ یا خسارت به شکل ناعادلانه به او تحمیل نشود.
سؤالات متداول کاربران
1. آیا میتوان بعد از امضا، یک بند ناعادلانه را اصلاح کرد؟بله، در صورت توافق طرفین میتوان بندها را تغییر داد و الحاقیه قرارداد تنظیم کرد.
2.اگر فروشنده یا خریدار نپذیرفتند بند یک طرفه حذف شود چه باید کرد؟ بهتر است از امضای چنین قراردادی خودداری کنید یا پیش از امضا با یک وکیل مشورت کنید.
3. بهترین راه برای جلوگیری از قرارداد ناعادلانه چیست؟ استفاده از قراردادهای استاندارد و بررسی آن توسط مشاور حقوقی
جمعبندی و نکات طلایی
- همیشه پیش از امضای قرارداد به دنبال بندهای یک طرفه بگردید.
- بندهای مربوط به فسخ، پرداخت، جریمه و تحویل ملک بیشترین احتمال سوءاستفاده را دارند.
- از یک وکیل یا مشاور املاک حرفهای کمک بگیرید.
- قرارداد باید شفاف، متوازن و قابلاجرا باشد.
سخن پایانی
اگر با قرارداد یک طرفه مواجه شدید، هیچگاه آن را بدون بررسی امضا نکنید. حذف یا اصلاح بندهای ناعادلانه میتواند شما را از مشکلات مالی و حقوقی بزرگ نجات دهد. همیشه به یاد داشته باشید: قرارداد، پایه اصلی هر معامله ملکی است و یک قرارداد عادلانه، ضامن آرامش و امنیت شما خواهد بود.