وقتی صحبت از معاملات بزرگ به میان میآید، مثل خرید و فروش ملک یا قراردادهای سرمایهگذاری، یکی از بزرگترین نگرانیها، کلاهبرداری قراردادی است. شاید برایتان پیش آمده باشد که معاملهای ظاهراً قانونی انجام دادهاید؛ اما بعدها متوجه شدهاید قرارداد ایراداتی دارد و طرف مقابل قصد سوءاستفاده داشته است. آشنایی با راههای پیشگیری از کلاهبرداری در قرارداد ملکی و سایر معاملات میتواند سرمایه شما را از خطر نابودی نجات دهد.
کلاهبرداری قراردادی
کلاهبرداری قراردادی یعنی فردی با سوءاستفاده از اعتماد طرف مقابل، قراردادی تنظیم میکند که در ظاهر قانونی به نظر میرسد؛ اما در باطن، هدفش تصاحب مال یا پول دیگران است.
نمونههای رایج کلاهبرداری قراردادی شامل:
- فروش یک ملک به چند نفر بهصورت همزمان
- مخفی کردن بدهی یا رهن ملک در هنگام معامله
- تنظیم قرارداد با شروط مبهم یا یکطرفه
- جعل امضا یا اسناد رسمی
ریسکها و خطاهای رایج در معاملات بزرگ
بسیاری از افراد به دلیل بیدقتی در قرارداد قربانی کلاهبرداری میشوند. خطاهای رایج عبارتند از:
- اعتماد بیش از حد به قول شفاهی بدون ثبت در قرارداد
- نخواندن دقیق بندهای قرارداد پیش از امضا
- نداشتن شاهد معتبر یا عدم حضور مشاور املاک قانونی
- پرداخت وجه کامل بدون دریافت اسناد رسمی
- عدم استعلام ملک یا قرارداد از مراجع قانونی
راهکارهای قانونی و عملی برای جلوگیری از کلاهبرداری قراردادی
برای پیشگیری از این نوع کلاهبرداریها، رعایت نکات زیر ضروری است:
- همیشه از مشاور املاک معتبر یا وکیل برای تنظیم قرارداد کمک بگیرید.
- همه بندهای قرارداد باید شفاف و بدون ابهام نوشته شود.
- از ثبت قرارداد در سامانههای رسمی املاک اطمینان حاصل کنید.
- پرداخت وجه باید مرحلهای و با رسید بانکی معتبر انجام شود.
- در قرارداد قید شود که در صورت کشف هرگونه خلاف، امکان فسخ قرارداد وجود دارد.
توصیههایی برای خریداران، فروشندگان و مشاوران املاک
- خریداران: قبل از پرداخت پول، مالکیت فروشنده و وضعیت حقوقی ملک (رهن، توقیف و بدهی) را بررسی کنند.
- فروشندگان: مراقب باشند قرارداد به شکلی تنظیم نشود که حقوقشان پایمال شود و وجه کامل معامله را دریافت کنند.
- مشاوران املاک: موظف هستند طرفین را از خطرات کلاهبرداری قراردادی آگاه کنند و قرارداد را بهطور رسمی در سیستم ثبت کنند.
سؤالات متداول درباره کلاهبرداری قراردادی
۱. آیا قولنامه دستنویس قابل استناد است؟
بله، اما احتمال جعل و سوءاستفاده در آن بیشتر است. بهتر است در دفاتر املاک یا دفاتر اسناد رسمی تنظیم شود.
۲. چطور مطمئن شویم ملک رهن یا بدهی ندارد؟
با استعلام از اداره ثبت اسناد و املاک میتوان این موضوع را بررسی کرد.
۳. اگر در قرارداد کلاهبرداری شود، چه کار کنیم؟
میتوان از طریق دادگاه شکایت کیفری تنظیم کرد و با مدارک موجود، ابطال قرارداد و بازگشت وجه را خواستار شد.
۴. آیا شاهد در قرارداد لازم است؟
بله، شاهد معتبر میتواند در صورت اختلاف به نفع شما شهادت دهد و اعتبار قرارداد را افزایش دهد.
جمعبندی و نکات طلایی
- کلاهبرداری قراردادی یکی از بزرگترین تهدیدها در معاملات بزرگ است.
- بیتوجهی به جزئیات قرارداد میتواند باعث از دست رفتن سرمایه شود.
- همیشه قرارداد را رسمی، شفاف و با حضور مشاور املاک یا وکیل معتبر تنظیم کنید.
- پرداخت وجه مرحلهای، استعلام از مراجع قانونی و داشتن شاهد معتبر، امنیت معامله را تضمین میکند.
سخن پایانی
در دنیای معاملات ملکی و سرمایهگذاری، آگاهی و دقت شما بزرگترین سرمایهتان است. با رعایت نکات گفتهشده، میتوانید از کلاهبرداری قراردادی در معاملات بزرگ جلوگیری کنید و مطمئن باشید که سرمایهگذاری شما امن و بدون استرس خواهد بود.
