در فصلهای سرد، بخشی از هزینههای خانوار صرف گاز میشود؛ درحالیکه با چند اقدام فنی ساده و کمهزینه میتوان جلوی هدررفت حرارت را گرفت، مصرف گاز را کاهش داد و همزمان آسایش و ارزش ساختمان را بالا برد. اگر میخواهید خانهتان را هوشمندانه و مطابق اصول بهینه کنید، این راهنما برای شماست.
دیوار ساختمان؛ نقطه شروع صرفهجویی در مصرف گاز
اولین و بزرگترین نقطه اتلاف انرژی در خانههای شهری، «پوسته حرارتی» ساختمان است؛ یعنی همان دیوارها، اگر این پوسته ضعیف باشد، هرقدر هم سیستم گرمایش قوی و گران باشد، گرما بهسرعت از دست میرود و مصرف سوخت بالا میرود. در بازسازیهای هوشمندانه، تقویت پوسته و دیوارها معمولاً بیشترین صرفهجویی را با کمترین هزینه بههمراه دارد و دقیقاً به همین دلیل، قلب بسیاری از الزامات انرژی در مقررات ملی ساختمان محسوب میشود.
-
عایقکاری دیوارهای خارجی با پشمسنگ، پلیاستایرن یا XPS و پوشاندن آن با گچ یا پنل گچی برای کاهش جدی هدررفت حرارت از جمله فعالیتهایی که می تواند موجب کاهش هدررفت انرژی شود.
-
استفاده از پنلهای فومی، دیوارکوب عایقدار، کاغذدیواری فومی یا قفسه و کتابخانه روی دیوارهای سرد برای کمکردن احساس سرما میتواند موثر باشد.
پنجرههای دوجداره در طراحی ساختمان و کاهش مصرف گاز
اگر پنجرهها تکجداره باشند یا قابهای فرسوده داشته باشند، تعویض آنها با پنجره دوجداره از مؤثرترین کارها برای کاهش هدررفت گرما، مخصوصاً در آپارتمانهای رایج شهری ایران است. نصب اصولی و آببندی دقیق بهاندازه خود پنجره اهمیت دارد و در صورت محدودیت بودجه، میتوان ابتدا پنجرههای بادخور یا رو به شمال را تعویض کرد. در بسیاری از واحدهای کوچک، همین تغییر بهتنهایی بخش قابلتوجهی از اتلاف حرارت را کنترل میکند و به اصلاح الگوی مصرف گاز خانگی کمک جدی میکند.
عایق سقف؛ راهکار کمریسک و پربازده
در ساختمانهای قدیمی، مخصوصاً واحدهای طبقه آخر، سقف یکی از اصلیترین راههای فرار گرماست. عایقکاری سقف با موادی مثل پشمسنگ، پلیاستایرن فشرده یا عایقهای رولی و پوشاندن آن روی پشتبام یا زیر سقف (مثلاً با یک سقف کاذب سبک) میتواند مصرف گاز را بهطور محسوس کم کند. در واحدهای کوچک، این کار معمولاً با هزینهای نسبتاً محدود، صرفهجویی قابلتوجهی ایجاد میکند و در بازسازیهای جدیتر، اجرای عایق سقف مطابق الزامات انرژی مقررات ملی ساختمان یک امتیاز مهم برای ملک است.
بهینهسازی سیستم گرمایش در ساختمان
در بسیاری از خانهها، سیستمهای گرمایشی قدیمی و تنظیمنشده بخش زیادی از گاز را بیصدا هدر میدهند و برای جلوگیری از این موضوع میتوان کارهای زیر را انجام داد.
- ارتقای پکیج یا موتورخانه قدیمی به مدلهای پربازده با راندمان بالاتر.
- انتخاب ظرفیت پکیج یا دیگ بر اساس متراژ و شرایط واقعی خانه، نه بزرگتر از نیاز.
- سرویس منظم، تنظیم شعله، و هواگیری و بالانس رادیاتورها برای توزیع یکنواخت گرما.
- نصب ترموستات محیطی قابل برنامهریزی و در صورت امکان شیر ترموستاتیک روی رادیاتورها.
درزگیری حرفهای؛ اصلاح سریع الگوی مصرف گاز خانگی
بسیاری از خانوادهها تصور میکنند صرفهجویی فقط با تعویض تجهیزات ممکن است، درحالیکه نشت هوا از درزهای ریز در و پنجره میتواند در طول یک زمستان هزینه زیادی تحمیل کند. نصب درزگیر استاندارد، اصلاح آستانه درب ها و آببندی اتصالات پنجره از سادهترین و کمهزینهترین کارهای فنی برای کاهش واقعی مصرف گاز است.
ترموستات و کنترل دما؛ مدیریت هوشمند مصرف
حتی با تجهیزات معمولی هم میتوان با کنترل دقیق دما جلوی هدررفت سوخت را گرفت. ترموستاتهای قابلبرنامهریزی یا هوشمند این امکان را میدهند که دمای خانه را بر اساس ساعات حضور اعضای خانواده تنظیم کنید. برای خانوادههای کوچک که ساعات زیادی بیرون از خانه هستند، این روش یکی از مؤثرترین راهها برای اصلاح الگوی مصرف گاز خانگی است.
آب گرم مصرفی و نقش آن در مصرف گاز خانه
اثر سهم آب گرم در میزان قبض گاز کم نیست، مخصوصاً در خانههایی که دوش و شستوشو زیاد دارند؛ خوشبختانه با چند اقدام ساده میشود آن را کنترل کرد.
-
عایقکردن لولههای آب گرم در پارکینگ، انباری و فضاهای سرد.
-
تنظیم دمای پکیج یا آبگرمکن روی محدوده منطقی، نه بیشازحد داغ.
-
استفاده از سرشیر و سردوشهای کممصرف برای کاهش مصرف آب گرم.
-
تعمیر نشتیها و چکههای شیرآلات برای جلوگیری از هدررفت دائمی آب گرم.
طراحی داخلی؛ استفاده از گرمای طبیعی و نور مؤثر
چیدمان خانه و استفاده هوشمندانه از نور خورشید میتواند مثل یک «سیستم کمهزینه بهینهسازی انرژی» عمل کند. تغییرات سادهای که در ادامه به آن میپردازیم، در کنار هم میتوانند به کاهش مصرف گاز و بهینهشدن رفتار انرژی در یک واحد مسکونی کمک قابلتوجهی کنند.
-
مبلمان، مبل و کمدها را طوری قرار دهید که جلوی رادیاتورها و مسیر گردش هوا را نبندند تا گرما آزادانه در اتاق بچرخد.
-
شبها و در ساعات سرد، پردههای ضخیم و دولایه را کامل بکشید تا مانند یک لایه عایق جلوی پنجره عمل کنند.
در کنار انجام اموری که برای بهینهسازی خانه خود انجام میدهید میتوانید با بررسی جدیدترین ایدهها برای ایجاد فضای آرامبخش در خانه فضای بهتری برای خانه و خانواده خود بسازید.
بازسازی مطابق مقررات ملی ساختمان؛ سرمایهگذاری روی ارزش ملک
اجرای راهکارهای بهینهسازی انرژی در زمان بازسازی فقط یک کار رفاهی نیست؛ در بازار امروز که خریداران و مستأجران به هزینه قبوض حساساند، خانهای با دیوارهای عایقتر، پنجرههای استاندارد و سیستم گرمایش مطمئن، مزیت جدی در فروش و اجاره دارد. رعایت الزامات انرژی مقررات ملی ساختمان میتواند مستقیماً ارزش ملک را بالاتر ببرد.
