تندیسی در موزه ملی ایران نگهداری میشود که برخی آن را مجسمه سورنا، سردار جنگجوی بزرگ ایرانی در دوره اشکانیان میدانند! این مجسمه با رازهایی که در دل خود حفظ کرده به یکی از رازآلودترین تندیس‌های باستانی ایران تبدیل شده است. دلتامگ در این مقاله سری به موزه ملی ایران زده، با ما همراه باشید.
سورنا کیست؟
سورنا همچون آریو برزن یکی از بزرگ‌زادگان دوره اشکانیان بوده که بیشتر به خاطر رشادت‌ها و دلیری‌هایش در جنگ با رومی‌ها شناخته میشود. او را جنگجویی خردمند و دلیر با چهره‌ای زیبا و دلربا میدانند که علی‌رغم سن کمش بسیار خردمند و باهوش بوده است. تندیسی در موزه ملی ایران نگهداری میشود که برخی معتقدند متعلق به اوست؛ اما به‌راستی این تندیس متعلق به چه کسی است؟
مجسمه سورنا
مجسمه‌ای که در موزه ملی ایران وجود دارد بیشتر به خاطر قدبلند و صلابت صورتش به مجسمه سورنا، سردار بزرگ اشکانی مشهور شده است. سورنا کسی بود که در نبرد بزرگ میام اشکانیان و رومی‌ها سپاه کراسوس را شکست می‌دهد و سر او را از تن جدا می‌کند. بااین‌حال داستان به همین‌جا ختم نمی‌شود!
جزئیات جالب مجسمه سورنا
این مجسمه، تندیس مردی است ایستاده با سربندی که بر سر بسته و موهای بلندش را در پشت سر آراسته است. صورتی استوار و مربعی شکل با ریشی کم‌پشت و سبیلی بلند دارد. ابروهایش به هم پیوسته است و چشمان فراخش گواه عظمت شخصیت اوست.
این تندیس لباس ساده اما فاخری بر تن دارد. بالاپوشش را با بندی مزین به پلاک‌های فلزی بر کمر بسته و شلوار گشاد چین‌داری شبیه به سوارکاران که تا پایین پاهایش آمده، پوشیده است. این مجسمه سرتاپا از مفرغ ساخته شده است.
داستان مجسمه سورنا
این تندیس در شمال دره شمی در شهر ایذه در سال ۱۳۱۵ پیدا شده است. از آنجایی که لباس این مجسمه شباهت بسیاری به پوشاک اشراف‌زادگان دوره اشکانی داشت، برخی گفتند که این مجسمه متعلق به اشراف‌زاده‌ای در خاندان پادشاهی اشکانیان یا یکی از بزرگان پارتی است. از آن پس این تندیس به مجسمه سورنا مشهور است؛ اما به‌راستی این تندیس متعلق به کیست؟
داستان مجسمه مرد پارتی
در اوایل سال ۱۳۹۰ دو باستان‌شناس برجسته یکی از ایران و دیگری از ایتالیا شروع به کاوش در دره شمی کردند. آن‌ها در این منطقه بقایای یک تمدن حیرت‌انگیز و فراموش شده با نیایشگاه‌ها، تختگاه‌هایی عظیم و سکوهایی برای قرار دادن مجسمه‌های باشکوه پیدا کردند. معمای مجسمه مرد پارتی حل نشده، مبهم‌تر شد! اینجا متعلق به تمدن چه کسانی بوده است؟
تمدن دره شمی
در پژوهش‌های باستان‌شناسی مشخص شده که اینجا بخشی از تمدن بزرگ عیلامیان بوده است. ایلامیان و الیماییان نامی است که پژوهش‌گران بر تمدن این منطقه گذاشته‌اند. نقش برجسته‌های این حکومت در کهگیلویه و بویراحمد، دشت ایذه و استان چهارمحال و بختیاری وجود دارد. مردمان این تمدن بسیار ثروتمند و در هنر و صنعت پیشرو پرآوازه بوده‌اند.
نقش برجسته‌ای مشابه مجسمه سورنا در تنگه نوروزی
در شرق روستای خنگ اژدر و در فاصله ۱۹ کیلومتری شمال ایذه روستایی تاریخی وجد دارد که به خاطر سنگ‌‌نگاره‌های باستانی‌اش شهرت یافته است. در یکی از نقش برجسته‌های این منطقه شاه عیلامی درحالی‌که حلقه قدرت و سربند حکومتی را از پادشاهی اشکانی دریافت می‌کند، دیده میشود!
آیا مجسمه سورنا متعلق به پادشاه عیلامی است؟
هیچ‌کس به‌درستی نمی‌تواند این ادعا را تایید کند؛ اما شواهد نشان می‌دهد که مجسمه سورنا باید متعلق به یک شاه عیلامی باشد تا سردار بزرگ لشکر اشکانی! لباس‌ها، کفش‌ها، آرایش موها، سربند و حتی حالات چهره و ریش و سبیل نقش برجسته تنگه نوروزی با مجسمه سورنا بسیار همخوانی دارد. شاید با ادامه کاوش‌ها در شمی، ماهیت واقعی این تندیس اسرارآمیز و پرماجرا نیز بیشتر مشخص شود.
همراه با شما
۲۰ اسفند ۱۴۰۲ در ۹:۰۸ ب٫ظ
خیلی عالی
ناشناس
۲۱ اسفند ۱۴۰۲ در ۱:۰۹ ق٫ظ
حالب بود
ناشناس
۲۳ اسفند ۱۴۰۲ در ۱۰:۲۴ ق٫ظ
سلام‌‌فقط‌از‌تایخ‌ایران‌بگو‌یید
ناشناس
۲۳ اسفند ۱۴۰۲ در ۱۰:۲۵ ق٫ظ
درود‌بر‌شما‌از‌تاریخ‌ایران‌بگویید
ناشناس
۲۵ اسفند ۱۴۰۲ در ۱۲:۱۲ ب٫ظ
سورنا مشخصه کجا بوده شهری به همین نام در شهرستان رستم استان فارس
سمیر
۲۵ اسفند ۱۴۰۲ در ۵:۳۹ ب٫ظ
بلاخره متوجه شدین که مجمسه مربوط به دوره عیلامیانه …بلاخره میفهمید که علامیان که دارای اولین تمدن هستن ایرانی نبودن و عرب بودن تا کی میخواید تمدن و فرهنگ بقیه رو باسم خودتون ثبت و ضبط کنید
زینب پروانه
۲۶ اسفند ۱۴۰۲ در ۹:۲۵ ق٫ظ
کی چیزی رو به اسم خودش زده؟
ارمان
۲۶ اسفند ۱۴۰۲ در ۵:۵۱ ب٫ظ
ایلامیان عرب نبودن عرب کی تمدن داشت که بخواد پادشاهی داشته باشه عرب بادیه نشین بودن
آذرپادگان
۲۶ اسفند ۱۴۰۲ در ۶:۵۵ ب٫ظ
اولا عرب باشه یا هرچی ربطی به شما پانترک‌ها نداره که خودتونو جای هم‌میهنان عرب‌زبان جا میزنید !!!
دوما قبل از حرف زدن یکم مطالعه کن تا مردم بهت نخندن ، عرب کجا عیلام کجا
شاهرخ
۲۶ اسفند ۱۴۰۲ در ۹:۵۱ ب٫ظ
داداش اعراب خوزستان که ۵۰۰ ساله اومدن،عیلامیان لر بودن
ناشناس
۲۷ اسفند ۱۴۰۲ در ۵:۰۹ ب٫ظ
این مجسمه مجسمه ی مردی ساسانی بوده است که ممکن است پسر یزدگرد ساسانی باشدکه با اعراب جنگیده است.
همتا
۲۷ اسفند ۱۴۰۲ در ۵:۲۳ ق٫ظ
دقیقا.. من تعجب می‌کنم چطور اینهمه سلسله و پادشاه بقولی ایرانی بوده اما تمام تاریخشون و احتمالا کتیبه هاشون به زبان و خطی دیگر نوشته شده بود ! التماس تعقل
پیروزان
۲۷ اسفند ۱۴۰۲ در ۵:۴۴ ق٫ظ
عیلامیان عرب بودن؟ این قبیله گرایان ایران ستیزن که از سر کمبود، فرهنگ و تاریخ دیگران رو به نام خود میزنند، وگرنه همه میدانند که در شبه جزیره عرب چه میگذشت! نوشته ها و زبان عیلامی موجود است، کم … ببندید! این جامگان، ارایش چهره و مو، یک تندیس بزرگزاده اشکانی است.
ناصر
۲۶ اسفند ۱۴۰۲ در ۵:۴۴ ب٫ظ
مفید بود تمدن عیلام عرب نبوده اند اعراب در زمان اشکانیان صرفا در حجاز ، کویت کنونی و قسمت جنوبی عراق و قسمت شرقی اردن می‌زیستند و بعد از اسلام فتوحات مسلمین کم کم عرب زبان شدند تاریخ را با واقعیت و مطالعه دقیق سازگار نمایید
جوان تبریزی
۲۶ اسفند ۱۴۰۲ در ۶:۵۱ ب٫ظ
آب در هاون نکوبید لطفا !
اولا با توجه به سایر آثار پوشش و ظاهر این مرد کاملا شبیه نجیب‌زادگان اشکانی هست و بزرگان ایلامی با توجه به آثارشون لباس و ظاهرشون کاملا با این متفاوت هست ،
دوما بین ایلام تا اشکانی قرن‌ها فاصله‌هست و براحتی میشه قدمت تراش سنگ رو تشخیص داد.
سوما صرف محل کشف مجسمه نمیشه گفت قطعا مربوط به عیلامیان هست.
چهارما آریوبرزن نجیب‌زاده‌ای هخامنشی هست نه اشکانی
الیپ
۲۶ اسفند ۱۴۰۲ در ۸:۱۱ ب٫ظ
عیلامیان کجاشون عرب بودن چشم بسته غیب گفتی
ایران بزرگ ما اقوام متفاوت و عزیزی داشته و دارد و خواهد داشت
جز کشور هایی هستیم ک نژاد پرستی داخلش بی معنی هستش
ناشناس
۲۷ اسفند ۱۴۰۲ در ۴:۳۸ ب٫ظ
این مجسمه فکر کنم از انوشیروان باشه