تقسیط مهریه و نحوه پرداخت آن

مهریه از حقوقی است که در قانون برای زن تعیین شده است. هنگام عقد ازدواج  مرد متعهد به پرداخت مهریه به زن می‎شود. مهریه می‎تواند به صورت سکه و طلا، و یا سایر اموال باشد. این مال به عنوان دین و بدهی بر عهده شوهر است . در مجله دلتا به بررسی مفاهیم و شرایط و نحوه تقسیط مهریه می‎پردازیم.

نحوه پرداخت پیش قسط مهریه

در قانون ملاک و معیار مشخصی برای قسط‌بندی مهریه مشخص نشده و اختیار تعیین آن به قاضی رسیدگی کننده به پرونده محول شده است. در واقع قاضی با توجه به مهریه و میزان آن و همچنین در نظر گرفتن شرایط مالی مرد و اظهارات زن نحوه اقساط مهریه  و میزان پیش قسط را تعیین و مشخص می‎کند. با توجه به این امر می‎توان گفت اقساط مهریه برای همه یکسان نیست و در هر پرونده‎ و در هر شعبه‎ای از دادگاه خانواده ، قاضی با توجه به همان مورد تصمیم گیری می‎کند. گاهی ممکن است مرد به دلیل ناتوانی مالی تقاضای اعسار کند. در چنین شرایطی رأی اعسار از پرداخت مهریه ظرف ۲۰ روز در دادگاه تجدید نظر استان، قابل تجدید نظر و اعتراض است.

نحوه محاسبه اقساط مهریه

طبق قانون، قطعیت حکم و اقساط مهریه معمولا به دو روش انجام می‎گیرد.

۱. زن و مرد رأی دادگاه را می‌پذیرند و با ذکر جمله‎ای مبنی بر عدم اعتراض به حکم، موافقت خود را با رأی صادره اعلام می‌کنند.

۲. یکی از طرف‎ها و یا هر دو طرف نسبت به حکم صادر شده اعتراض می‎کنند. دراین صورت پرونده برای بررسی مجدد به دادگاه تجدیدنظر ارسال می‌شود تا نسبت به اعتراض هر دو طرف پرونده رسیدگی شود.

در بیشتر موارد زنان و مردان حکم دادگاه درباره تقسیط مهریه و اعسار را نمی‌پذیرند و به حکم صادره اعتراض می‎کنند و تقاضای تجدیدنظر در رأی دادگاه دارند. طبق قانون هریک از دو طرف می‌توانند تا ۲۰ روز پس از ابلاغ حکم نسبت به آن تقاضای تجدیدنظرخواهی کنند.

غالبا در دادگاه تجدیدنظر روند رسیدگی به پرونده‎ با سرعت بیشتری رسیدگی می‎شود و چندان طولانی نیست. همچنین در خصوص پرونده‎ها‌یی که در آن، مرد در زندان به سر می‎برد موضوع با سرعت بیشتری مورد رسیدگی قرار می‌گیرد. معمولا دادگاه تجدیدنظر در صورت زندانی بودن مرد، در حکم صادره مهریه تخفیف می‌دهد و پیش‌قسط و مبلغ قسط را کم می‌کند. البته این امر در مواقعی اتفاق می‎افتد که زن در دادخواست تجدیدنظرخواهی نتواند دلایل و مدارک کافی مبنی بر توانایی مرد را به دادگاه ارائه کند. اما اگر زن دلایل و مستنداتی مبنی بر توان مالی مرد ارائه کند حکم دادگاه تجدیدنظر متفاوت خواهد بود.

مجازات عدم پرداخت اقساط مهریه

در صورتی که قاضی پرونده حکم به تقسیط مهریه صادر کند و مهریه قسطی پرداخت شود ولی شوهر بعد از پرداخت چند قسط، دیگر آن را نپردازد، مهریه از حالت اقساط به «حال» درمی‌آید و در اصطلاح گفته می‎شود این دین و بدهی «حال» می‌شود. و در چنین شرایطی با منتفی شدن اقساط مهریه، مرد مجبور خواهد شد تا تمام میزان مهریه را به طور نقد بپردازد و دیگر امکان قسطی شدن آن وجود ندارد.

پس از فوت مرد ، تقسیط مهریه چه خواهد شد؟

پس از فوت همسر که متعهد به پرداخت مهریه است، از آنجا که مهر نیز بدهی مرد محسوب می‎شود بنابراین از آنچه که به عنوان ماترک یعنی اموال و دارایی‎هایی که از او به جای مانده مهریه زن پرداخت می‎شود. طبق قانون ابتدا بدهی‎های متوفی از محل اموال به جای مانده پرداخت و سپس اگر چیزی از اموال متوفی ماند بین وراث تقسیم خواهد شد. بنابراین می‎توان نتیجه گرفت که مهریه زن از جمله بدهی‎هایی است که پرداخت آن پس از فوت همسر در الویت قرار دارد.

پیشنهاد مطالعه : برای آشنایی بیشتر با شرایط مطالبه مهریه از مادر شوهر “مطالبه مهریه از مادر شوهر” را مطالعه کنید.