صندوق پس‌انداز مسکن یکم که قرار بود خانه اولی‌ها را صاحب خانه و کاشانه کند، حالا به بن بست خورده و براساس گفته‌های مدیرعامل بانک مسکن ، تراز منابع و مصارف آن در حال منفی شدن است.
به گزارش مجله دلتا به نقل از شرق ، ابوالقاسم رحیمی‌انارکی ، که خود طراح صندوق مسکن پس‌انداز مسکن یکم بوده ، به صراحت تأکید کرده است این احتمال وجود دارد که این صندوق نتواند به تعهدات خود عمل کند .
صندوق پس‌انداز مسکن یکم در شرایطی به این وضع گرفتار شده است که دو روش برای تجهیز منابع آن در نظر گرفته شد: یکی تغییر در جمع‌آوری آورده های مردمی و دیگری اقساط بازگشتی مسکن مهر . در روش اول ، بانک عامل مسکن هنگام ثبت‌نام اولیه و افتتاح حساب ، ۴۰ میلیون تومان به‌صورت یکجا دریافت کرده و پس از یک سال ، پول را همراه با تسهیلات به متقاضی برمی‌گرداند . رقم اولیه سپرده گذاری آن یکی از اشکالات این روش است ؛ چراکه به‌سختی می‌تواند برای سپرده‌گذاران جذابیت ایجاد کند و تعداد متقاضیان را کاهش می‌دهد.
در روش اقساط بازگشتی مسکن مهر قرار بود تا ۱۰ سال آینده اقساط تسهیلات مسکن مهر به‌جای بازگشت به بانک مرکزی ، در اختیار بانک مسکن بماند و بخشی از آن به افزایش اعتبار کلی مسکن مهر برای اعطای تسهیلات بیشتر به متقاضیان دریافت این واحدهای مسکونی و بقیه نیز به تجهیز منابع صندوق پس‌انداز مسکن یکم اختصاص یابد . اما این روش هم فایده ای نداشت . این درحالی است که بنا بر گفته های مدیرعامل بانک مسکن ، ورودی منابع به صندوق مسکن یکم به‌گونه‌ای کم‌اثر شده که با کوچک‌ترین تغییرات ، تعادل منابع و مصارف آن به هم می‌ریزد.
ابوالقاسم رحیمی انارکی- مدیرعامل بانک مسکن
رحیمی‌انارکی هر چند تأکید دارد که استمهال هفت‌ساله اقساط وام مسکن مهر به کمک صندوق یکم می‌آید اما این نکته را یادآوری می‌کند که این امکان وجود دارد که میزان منابع و پرداخت تسهیلات در این صندوق از حد تعادل خود خارج شود. این نگرانی در حالی است که برخی خبرها حاکی از ورشکستگی احتمالی این صندوق است؛ چراکه طراحی صندوق به‌گونه‌ای است که تجهیز آن به‌سختی انجام می‌شود و درصورتی‌که روش‌های تجهیز آن را تغییر ندهد ، سقوط این صندوق محتمل خواهد بود.
با این حال، احمد حاتمی‌یزد، کارشناس بانکی با تأکید بر اینکه صندوق پس‌انداز مسکن یکم حتی اگر منابع و مصارفش هم در کوتاه‌مدت جوابگو نباشد ورشکسته نمی‌شود ، معتقد است :کسری منابع صندوق با مذاکره با بانک‌های دیگر مدیریت می‌شود . البته تا تعهدات قبلی به وضعیتی پذیرفتنی نرسد ، نباید تعهدات جدیدی برای آن ایجاد کرد . او با بیان اینکه اصلا تصور نمی‌شود صندوق به حالت ورشکستگی برسد ، اضافه می‌کند چنین مسئله‌ای نه در تئوری و نه در عمل اتفاق نخواهد افتاد.
حاتمی این را هم اضافه کرد که حتی انحلال صندوق پس‌انداز مسکن را هم کاملا می‌توان مدیریت کرد ؛ چون بانک مسکن حامی آن است و این بانک هم صددرصد دولتی است . حتی اگر تعهدات صندوق هم عملیاتی نشود ، احتمال سقوط آن وجود ندارد.
بهاءالدین حسینی‌هاشمی، کارشناس بانکی نیز با بیان اینکه توازن صندوق پس‌انداز مسکن یکم به شرایط اقتصادی برمی‌گردد ، اضافه می‌کند: هر زمان که شرایط اقتصادی از رونق خارج شود ، عارضه‌های زیادی ایجاد می‌شود که یکی از آنها بحران صندوق‌های مسکن است . اگر اقتصاد در رونق باشد ، هرچقدر مسکن تولید شود ، به فروش می‌رسد و سیستم بانکی هم مطالبات را تنزیل و پرداخت می‌کند؛ این یکی از راه‌های تجاری است که در دنیا وجود دارد.
