اعسار مهریه و تعدیل مهریه چه فرقی دارند ؟

یکی از مسائل مهمی که این روزها اکثر خانواده‎‎ها را درگیر کرده و حجم زیادی از پرونده‎های دادگستری را تشکیل داده است مساله مهریه است. در این میان بسیار ی از زوج‎های جوان به دلیل نداشتن قدرت مالی برای پرداخت مهریه، راهی زندان می‎شوند و در محیطی نامناسب قرار خواهند گرفت. اما قانونگذار در قانون اجرای محکومیت‎های مالی، برای این موضوع راه حل جدیدی ارائه نموده است. در این مطلب به بررسی دو مورد از موارد موضوع این قانون یعنی اعسار مهریه و تعدیل مهریه خواهیم پرداخت.

اعسار مهریه یعنی چه و معسر به چه کسی می‎گویند؟

بر اساس قانون: ‌مُعسر کسی است که به دلیل نداشتن مالی به جز مستثنیات دین، قادر به پرداخت بدهی‎ها و دیون خود نباشد.

در صورتیکه زن دادخواست مطالبه مهریه داده باشد و مرد توانایی پرداخت مهریه به صورت یک‎جا یا حتی مقداری که دادگاه برای او در حکم تعیین کرده را نداشته باشد، باید دادخواست اعسار بدهد.

شایان ذکر است، عدم قابلیت دسترسی به مال در حکم نداشتن مال است. اثبات عدم قابلیت دسترسی به مال بر عهده مدیون است.

در مواردی که بار اثبات اعسار برعهده مدیون است و نیز در مواردی که سابقه دارا بودن و داشتن توانایی مالی او اثبات شده باشد، هرگاه مدیون بخواهد ادعای خود را با شهادت شهود ثابت کند، باید شهادت‎نامه کتبی حداقل دو شاهد را به مدتی که بتوانند نسبت به وضعیت معیشت فرد اطلاع کافی داشته باشند، به دادخواست اعسار خود ضمیمه کند. شهادت‎نامه مذکور باید علاوه بر هویت و محل سکونت شهود، متضمن منشا اطلاعات و موارد مندرج در قانون باشد. به طور مثال اگر شاهد، همکار مدیون است، در متن شهادت‎نامه این رابطه او و آدرس محل کارشان حتما قید شود.

قانونگذار امکانی را برای زن و مرد در نظر گرفته تا بتوانند بعد از درخواست اعسار مهریه توسط مرد، تعدیل مهریه را در خواست کنند.

تعدیل مهریه به چه معنا است؟

مهریه هم اکنون به نرخ روز محاسبه می‎شود. یعنی در صورتیکه مرد بعد از ارائه دادخواست اعسار و تعیین شرایط پرداخت باز هم قادر به پرداخت نباشد، می‎تواند دادخواست تعدیل در تقسیط بدهد تا شرایط اقساط به نفع او باشد.

با توجه به مقررات فعلی در چنین شرایطی زن در بعضی موارد مجبور خواهد بود تا با اثبات داشتن قدرت مالی مرد، ادعای مرد مبنی بر عدم تمکن مالی‎اش را رد کند. به عبارتی دیگر در مواردی مرد از بار اثبات ادعای خود مبنی بر عدم توانایی مالی معاف خواهد بود. در نتیجه این زن خواهد بود که ملزم به اثبات توانایی مالی همسرش، نزد قاضی است.

بنابراین، پس از صدور حکم اعسار، چنانچه فرد از سوی دادگاه، معسر از پرداخت محکوم‎به شناخته شده باشد و در صورتی‎که هر یک از زن یا مرد به هر دلیلی در مورد اقساط تعیین شده، تقاضای کاهش یا افزایش داشته باشند، باید دادخواست تعدیل تقسیط محکوم ­به را ارائه کنند.

به طور مثال زن، ادعا کند که حقوق دریافتی همسرش از مبلغی که در دادگاه اعلام کرده بیشتر است و برای این موضوع سند اثبات نیز داشته باشد.

مدارک و منضمات مورد نیاز برای طرح تعدیل­ تقسیط محکوم به :

۱- تصویر برابر با اصل دادنامه مهریه(اجباری)

۲- تصویر برابر با اصل استشهادیه محلی (اجباری)

۳- همراه داشتن کارت ملی برای احراز هویت و کارت عابر بانک به منظور پرداخت هزینه دادرسی الزامی است.

علاوه بر مدارک یاد شده درر برخی موارد مدارک زیر نیز باید همراه باشد:

• استماع شهادت شهود و مطلعین
• تحقیقات محلی
• درخواست استعلام
• شماره پرونده استنادی
• سایر دلایل و منضمات