اعسار؛ در اصطلاح حقوقی به چه معنی است؟

۷
4
زمان مطالعه: 2 دقیقه
اگر معسر در دعوا پیروز و حکمی به نفع او صادر و از اعسار خارج شود، هزینه‌های دادرسی از او دریافت خواهد شد و حمایت‌ها از او برداشته می‌شود.
اعسار

از اصطلاحات حقوقی مهمی که در فرآیند رسیدگی و به‌ خصوص مرحله اجرای احکام در مراجع قضایی ممکن است با آن روبه ‌رو شویم، موضوع اعسار است. اصولا طرح دعوا توسط یک شخص در مراجع قضائی مستلزم صرف وقت و هزینه خواهد بود. هدف هر فرد از طرح دعوا و صرف وقت و هزینه ، در آخر گرفتن حکمی به نفع خود و اجرای آن حکم است. اما با این حال گاهی اوقات موانعی سر راه این هدف  یعنی اجرای احکام، ایجاد می شود که یکی از مهم‌ ترین آنها، موضوع اعسار است.

اعسار چیست؟

اعسار به معنی سختی، دشواری و مشقت است. در اصطلاح حقوقی منظور از اعسار، ناتوانی در پرداخت مالی است. بنابراین به کسی که ناتوان از پرداخت باشد، معسر می‌‎گویند.

چند نکته در مورد حکم ناتوانی از عدم پرداخت:

  • بعضی اوقات اعسار مطلق است. به این معنی که به‌طور قطعی و کامل محکوم‌علیه قادر به پرداخت هزینه‌ی دادرسی یا چیزی که به آن محکوم شده، نیست. گاهی این ناتوانی نسبی است و ممکن است بعدها بتواند تمام یا بخش‌هایی از این محکومیت‌ها را پرداخت کند.

شایان ذکر است که اگر معسر در دعوا پیروز و حکمی به نفع او صادر و از اعسار خارج شود، هزینه‌های دادرسی از او دریافت خواهد شد و حمایت‌ها از او برداشته می‌شود.

اعسار

  •  مطابق با بخشنامه‌ی قوه‌ی قضائیه در اجرای ماده‌ی ۶ قانون نحوه‌ی اجرای محکومیت‌های مالی مصوب ۱۳۷۷ به محاکم دادگستری،  دادگاه ها باید حقیقت را بر اعسار و ناتوانی مالی محکومان بگذارند و این محکوم‌له است که باید دارا بودن و تواناییِ مالیِ فرد محکوم را ثابت کند.

تفسیرماده‌ی ۲ قانون جدید نحوه‌ی محکومیت‌های مالی بیان می‎کند: «مرجع اجراکننده‌ی رأی مکلف است به تقاضای محکوم‌له، از راه‎های پیش‌بینی شده در این قانون و نیز به هر روش دیگر که به طور قانونی ممکن باشد، نسبت به شناسایی اموال فرد محکوم و توقیف آن به میزان حکم صادر شده اقدام نماید.»

  • در اصل؛ این ماده اعلام می‌کند که محکوم‌له باید در ابتدا «دارا بودن» محکوم را اثبات و اموال او را شناسایی و معرفی کند. هر چند که اگر محکوم‌علیه تا سی روز پس از ابلاغ اجرائیه ضمن ارائه‌ی صورت کلیه‌ی اموال خود، دعوای اعسار را مطرح یا بدهی خود را پرداخت نکند، حبس خواهد شد.

اعسار

  •  اگر شخص معسر فوت کند، ورثه او نمی‌توانند از حکم اعسار صادر شده برای متوفی استفاده کنند، مگر این که اعسار و ناتوانی خودشان را به صورت مجزا اثبات کنند.

درخواست صدور حکم اعسار از تاجران پذیرفته نمی‌شود و چنانچه تاجری ناتوان از پرداخت‌ های خود باشد، باید مطابق قانون، دادخواست ورشکستگی بدهد. علت این مورد هم این است که بررسی توانایی یا ناتوانی شخص تاجر نیازمند بررسی‌های تخصصی‌تر و موشکافانه تری است. بنابراین به دلیل اینکه صدور حکم ورشکستگی در مورد تجار پیامدهای گسترده‌تری دارد، از همین رو قانون‌گذار فرقی میان افراد عادی و تجار در این خصوص قائل شده است.

برای مطالعه‎ی بیشتر به نکات حقوقی ملکی، دانستنی های حقوقی ملکی مجله دلتا مراجعه کنید.

۷ دیدگاه

  1. سمایی

    ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۸ در ۷:۲۷ ب٫ظ

    ممنون بسیار مفید بود

    پاسخ

  2. میرعبدالباقی

    ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۸ در ۳:۳۳ ب٫ظ

    سوال اینکه:
    ایا اعسار فقط در هزینه های دادرسی است یا در مورد حق الناس هم کارگشا است؟

    پاسخ

    • راضیه قربانی

      ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۸ در ۴:۳۸ ب٫ظ

      با سلام و عرض ادب
      ممنون میشم منظورتون از اعسار در مورد حق الناس رو واضح تر بیان کنید تا پاسخ درستی ارئه شود.
      سپاس

      پاسخ

  3. بزرگی

    ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۸ در ۹:۵۴ ق٫ظ

    استفاده کردیم

    پاسخ

    • راضیه قربانی

      ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۸ در ۴:۳۸ ب٫ظ

      سپاس

      پاسخ

  4. حامد

    ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۸ در ۸:۴۶ ق٫ظ

    ممنون از مطالب زیباتون

    پاسخ

    • راضیه قربانی

      ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۸ در ۴:۴۳ ب٫ظ

      ممنون از همراهی شما مخاطب گرامی

      پاسخ

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

بیشتر ببینید در نکات حقوقی

همچنین بخوانید

چه زمانی داشتن وکیل برای طلاق توافقی الزامی است؟

یکی از سؤالاتی که از ما پرسیده می‌شود آن است که داشتن وکیل برای طلاق توافقی الزامی است یا …