این امر امکان پذیر است که زوجین حین عقد ازدواج، مهریه‌ای مشخص نکرده یا تعیین مهریه را به بعد از عقد موکول کنند. به همین دلیل، گاهی به جای اینکه مهریه زن، ضمن عقد نکاح تعیین شود (مهر المسمی)، زن مستحق مهریه‌ای است که به آن، “مهر المثل” می‌گویند. در این نوشتار از مجله دلتا به توضیح مهر المثل در حقوق خواهیم پرداخت و در ادامه موارد تعیین مهر المثل بر اساس قانون مدنی را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
مهر المثل زن چیست؟
گاهی مهریه زن به موجب قرارداد ازدواج یا همان عقد نکاح توسط طرفین عقد (زوجین) مشخص نشده و بر حسب عرف و عادات مختلف و همچنین با توجه به وضعیت زن و جایگاه وی از لحاظ زیبایی، سن، تحصیلات، موقعیت خانوادگی و اجتماعی و مسائلی از این قبیل و با در نظر داشتن مقتضیات زمانی و مکانی مشخص می‌شود. براساس ماده ۱۰۹۱ قانون مدنی، مبنای تعیین مهر المثل زن وضعیت خانوادگی و سایر صفات و خصوصیات زن از جمله مدرک تحصیلی و جایگاه اجتماعی وی است. البته این خصوصیات و صفات را با خویشاوندان زن و همچنین سایر افرادی که در وضعیت او هستند، مورد سنجش قرار داده می‌شود.
تعیین مهر المثل برای زن
سوال مهمی که در ارتباط با مهر المثل زن وجود دارد، آن است که در چه شرایطی اقدام به تعیین مهرالمثل برای زن می‌شود و اصولا در چه مواردی تعیین مهر المثل برای زن ضروری است؟ در پاسخ به این سوال، شرایط و موارد زیر در برخی مواد قانون مدنی ذکر شده است.
- در صورتی که زن و مرد قبل از عقد نکاح اقدام به تعیین مهریه نکرده باشند و قبل از تعیین مهریه، بین زوجین رابطه زناشویی رخ داده باشد، مهرالمثل برای زن تعیین خواهد شد.
- در مواردی که توافق زوجین مبنی بر اینکه میزان مهریه چقدر است، به دلایلی باطل بوده باشد، میزان مهریه زن همان مهرالمثل وی خواهد بود.
- در صورتی که عقد نکاح میان زوجین باطل بوده باشد و بین زن و مرد نیز رابطه زناشویی رخ داده باشد و زن از باطل بودن عقد نکاح مطلع نبوده باشد، در این مورد نیز به زن مهرالمثل تعلق خواهد گرفت.
بنابراین تعیین مهرالمثل برای زن در شرایطی امکان پذیر است که ضمن عقد نکاح مهریه زن مشخص نشده باشد و رابطه زناشویی میان زوجین به وقوع پیوسته باشد که در این صورت، زن استحقاق دریافت مهرالمثل را خواهد داشت. در این خصوص، زن برای تعیین مقدار مهر المثل خود می‌تواند به دادگاه خانواده مراجعه و دادخواست تعیین مهرالمثل تقدیم کند.
پیشنهاد مطالعه : برای آشنایی با دانستنی‌های حقوقی بیشتر “میزان نفقه زن در سال ۹۹” را مطالعه کنید.
