عواقب ناشی از عدم تمکین زن

هنگامی که زن و مرد با هم عقد ازدواج می‌بندند، بر اساس شرع و قانون بایستی تکالیفی را در برابر یکدیگر انجام دهند. به عنوان مثال زن از حق نفقه برخوردار است و در عین حال بایستی تمکین نماید. تمکین، به معنای پذیرش شوهر در امور کلی زندگی خانوادگی و روابط زناشویی است. گاهی ممکن است که به دلیل اختلافات میان زن و مرد، زن حاضر به تمکین در برابر شوهر خود نشود. به دنبال این موضوع، این سوال مطرح می شود که مجازات عدم تمکین چیست؟ در مجله دلتا به آثار حقوقی عدم تمکین خواهیم پرداخت.

تمکین از نظر لغوی به معنای اطاعت کردن است. و طبق قانون به دو دسته تقسیم می‌شود که عبارتند از :

تمکین عام

•  خوش رفتاری یا حسن معاشرت زن با شوهر و پذیرفتن خواسته‌‌های مشروع همسر است. البته شایان ذکر است که مرد نیز موظف به رعایت تمکین است و بایستی نسبت به خواسته‌‌های مشروع همسر پاسخ مثبت بدهد.
• بنابراین اگر مردی از همسر خود توقعات نامشروع یا نامتعارفی داشته باشد، زن مکلف به اطاعت از او نیست. به عنوان مثال اگر مردی بر خلاف عرف از خروج همسر خود از منزل و بازدید خویشان و دوستان جلوگیری کند، زن مکلف به رعایت آن نیست.

تمکین خاص

• رابطه‌ خاص زوجیت و روابط جنسی زناشویی است. در مقابل تمکین، مساله عدم تمکین یا نشوز مطرح می‌‎شود که به معنی نافرمانی یکی از زوج ها نسبت به دیگری است.
• بنابراین نشوز نمی‌تواند صرفا مختص زن باشد. نافرمانی شوهر و عدم ایفای مقتضیات و ملزومات زندگی مشترک نشوز نام دارد. ولی در عرف و حقوق امروز، واژه‌ نشوز را بیشتر در مورد زن به کار برده‌‌اند. بطور مثال مردی که نفقه‌ همسر را نمی‌پردازد یا با همسر خود حسن معاشرت ندارد ناشز است.

شرایط اجازه عدم تمکین زن

• در صورت قرار داشتن زن در عادت ماهیانه و بیمار بودن وی بطوری که پزشک رابطه جنسی را منع کرده باشد.
• مطابق  ماده ۱۱۱۴ قانون مدنی اگر حق تعیین منزل به زن داده شده باشد، زن می تواند از زندگی کردن در منزل مرد خودداری و مرد باید در منزل مورد تایید زن، زندگی کند.
• چنانچه مرد منزل مستقل و مناسبی در شأن زن تهیه نکرده باشد، زن می‌تواند از رفتن به منزل شوهر خودداری کند.
• اگر زندگی در منزل با شوهر موجب ترس از ضرر و زیان بدنی، مالی و یا شرافتی برای زن باشد، وی می‌تواند منزل را ترک و تا زمانی که همسر او صلاحیت لازم را پیدا نکرده، از بازگشت به منزل خودداری کند و در این شرایط نیز به زن نفقه تعلق می‌گیرد.
• چنانچه بعد از جاری شدن صیغه عقد، مرد به بیماری مقاربتی مبتلا شده بطوری که رابطه جنسی موجب سرایت بیماری به زن شود، زن می‌تواند از این رابطه خودداری کرده، در حالی که حق پرداخت نفقه وی محفوظ خواهد بود.

مجازات عدم تمکین زن

در قانون برای عدم تمکین از سوی زن مجازات در نظر گرفته نشده است. در واقع در صورت عدم تمکین، دادگاه اقدام به صدور رای الزام به تمکین می‌کند که طبق آن زن موظف است از همسر خود تمکین کند و در صورتی که زن تغییر رویه ندهد، آثار حقوقی و حکم عدم تمکین برای وی به همراه خواهد داشت.

پیشنهاد مطالعه : برای آشنایی با دانستنی‌های حقوقی بیشتر حقوق زن در طلاق توافقی به چه صورت است؟  را مطالعه کنید.