این متفاوت ترین گزارش تحلیلی از دیجی آهن است! در آذر 1404، بازار آهن ایران با ترکیبی از سیگنال های پیچیده مواجه شده، و جهش قیمت دلار به حدود 130 هزار تومان و احتمال رسیدن به 155 هزار تومان تا پایان سال، رشد ریالی بازار مسکن با وجود افت دلاری، و رکود معاملاتی نسبی این بازار را بمب باران خبری و شاخص ترس را به بالاترین اندازه خود در چندسال اخیر رسانده است.
و در این زمان برای خریداران، فروشندگان و سرمایهگذاران، درک ریشه ای عوامل اثرگذار بر قیمت آهن در بازار، شاه کلید تصمیمگیری درست در این شرایط ناپایدار است.
دلایلی که قیمت آهن در ایران را تغییر میدهد
قیمت آهن در ایران تحت تاثیر مجموعه ای از مولفه های داخلی و خارجی قرار دارد. شناخت این عوامل به فعالان حوزه ساخت وساز، تولیدکنندگان و خریداران کمک میکند تا تصمیم های دقیقتری بگیرند. در ادامه، 8 تا مهمترین فاکتورهای تاثیرگذار را بررسی میکنیم.
قیمت ارز و نوسانات آن
یکی از اصلیترین عوامل تعیینکننده قیمت آهن در ایران، قیمت ارز علی الخصوص دلار است.
بخش عمده ای از مواد اولیه، ماشین آلات و تجهیزات مورد نیاز برای تولید فولاد، بهویژه سنگ آهن، قراضه و قطعات پیشرفته، بر پایه قیمت های بینالمللی و به ارزهای خارجی قیمتگذاری میشوند.
به همین دلیل هرگونه تغییر در قیمت ارز بهصورت مستقیم یا غیرمستقیم بر هزینه تمام شده محصولات آهنی تأثیر میگذارد.
علاوه بر این باید به شرایط خرید و فروش بازار ایران هم اشاره کنیم! که هر روز با افزایش شاخص ترس روبه رو میشود و حتی گاهی باعث افزایش قیمت بیشتر از عرف به دلیل ترس تولید کننده از تامین دوباره مواد اولیه با قیمت بالاتر میشود!
فرض کنید هزینه واردات یک تن سنگ آهن 50 دلار باشد. اگر قیمت دلار از 120 هزار تومان به 130 هزار تومان افزایش یابد، هزینه 50 تن سنگ آهن از 6 میلیون تومان به 6٫5 میلیون تومان میرسد؛ افزایشی معادل 8٫3 ٪. این افزایش بهصورت مستقیم به قیمت میلگرد یا قیمت تیرآهن منتقل میشود.
عرضه و تقاضا در بازار داخلی
عرضه و تقاضا دو پایه اساسی هر بازار هستند؛ بازار آهن نیز از این قاعده مستثنی نیست. هنگامی که پروژه های عمرانی و ساختمانی جدید اجرا میشوند، تقاضا برای محصولات فولادی بالا میرود؛ در مقابل، محدودیت های تولیدی یا انرژی عرضه را کاهش میدهد.
البته لازم است مطلع باشید که، افزایش قیمت دلار باعث بالا رفتن قیمت آهن آلات در بازار داخلی میشود! حتی اگر عرضه داخلی تغییر چندانی نداشته باشد.
قیمت مواد اولیه (سنگ آهن، قراضه، شمش)
مواد اولیه اصلی تولید فولاد شامل سنگ آهن، قراضه و شمش (اسلب) هستند. قیمت هر یک از این مواد بهطور مستقیم در هزینه تولید نهایی منعکس میشود.
مثلا اگر قیمت سنگ آهن در بازار جهانی 2 ٪ افزایش یابد، هزینه تولید هر تن فولاد حدود 1٫8 ٪ بالا میرود (بهدلیل نسبت وزنی آهن در فرایند).
قیمت جهانی فولاد
بازار آهن ایران به شدت از قیمت های جهانی فولاد تاثیر میپذیرد.
-
افزایش قیمت فولاد در بازارهای جهانی، تمایل به صادرات را بیشتر میکند.
-
کاهش عرضه در بازار داخلی در نتیجه صادرات، میتواند قیمت ها را افزایش دهد.
نقش کشورهایی مانند چین به عنوان بزرگترین تولیدکننده فولاد جهان در این زمینه بسیار پررنگ است.
هزینه های انرژی و حملونقل
تولید فولاد یکی از فرآیندهای پرانرژی است؛ بیش از 60 ٪ هزینه تولید به انرژی (برق، گاز طبیعی، زغالسنگ) و حملونقل اختصاص مییابد.
اگر قیمت گاز طبیعی 10 ٪ افزایش یابد، هزینه انرژی برای تولید هر تن فولاد حدود 6 ٪ بالا میرود. این افزایش بهصورت افزایش 6 ٪ در قیمت تمام شده میلگرد یا ورق سیاه منعکس میشود.
وضعیت بازار مسکن و ساخت وساز
صنعت ساختمان بزرگترین مصرفکننده آهن آلات در ایران است. هر رونق یا رکود در این بازار بهسرعت بر تقاضای میلگرد، تیرآهن و ورق های فولادی تأثیر میگذارد.
در فازهای رونق، میلگرد و تیرآهن معمولاً 5‑8 ٪ رشد قیمت را تجربه میکنند و در فازهای رکود، قیمت ها بهصورت تدریجی کاهش مییابند، اما در صورت وجود فشارهای انرژی یا ارزی، کاهشها محدود میشوند.
سیاست های دولتی و تصمیمات کلان
قوانین و سیاستگذاریها نقش تعیینکننده ای در بازار آهن دارند، از جمله:
-
محدودیت یا آزادسازی صادرات فولاد
-
تعیین عوارض صادراتی
-
قیمتگذاری دستوری یا مداخلات دولتی در بورس کالا
در سال 1402، دولت با اعمال عوارض 10 ٪ بر صادرات شمش، قیمت داخلی شمش را بهصورت موقت کاهش داد، اما پس از چند ماه بهدلیل فشار تولیدکنندگان، عوارض برداشته شد و قیمت ها بهسرعت به سطح قبلی بازگشت.
شرایط اقتصادی و تورم
تورم عمومی داخلی و جهانی بر تمام هزینه های تولید، دستمزد، خدمات پشتیبانی و حملونقل تأثیر میگذارد. افزایش تورم باعث بالا رفتن قیمت تمام شده محصولات فولادی و به تبع آن قیمت نهایی آهن آلات میشود.
تصویر کلی بازار آهن در سناریوی فعلی
-
دلار در آذر 1404 به حدود 130 هزار تومان رسیده
-
احتمال رسیدن دلار به 155 هزار تومان تا پایان سال مطرح است
-
بازار مسکن رشد ریالی دارد اما برای سرمایهگذاری جذابیت محدودی دارد
ب
ازار آهن وارد فاز افزایش قیمت تدریجی اما ناپایدار میشود؛ یعنی رشد قیمت داریم، اما همراه با نوسان، مکث های مقطعی و اصلاح های کوتاه مدت.
تغییرات مورد انتظار قیمت انواع آهن آلات
میلگرد
میلگرد بیشترین واکنش را به نوسانات دلار دارد و با دلار 130 هزار تومان رشد 10 تا 15 درصدی و در صورت رسیدن دلار به 155 هزار تومان رشد تجمیعی 25 تا 35 درصدی تا پایان سال محتمل است و حتی در دوره های رکودی اصلاح عمیق نشان نمیدهد.
تیرآهن
تیرآهن نسبت به دلار واکنش دیرتری دارد و انتظار میرود تا پایان سال رشد 15 تا 25 درصدی داشته باشد و سایزهای سنگین عملکرد قیمتی بهتری نسبت به سایزهای سبک نشان دهند.
ورق نورد گرم یا همان ورق سیاه
ورق سیاه بیشترین وابستگی را به قیمت دلار و صادرات دارد و به واسطه مصرف صنعتی بالا، سریع تر از بسیاری از محصولات فولادی افزایش قیمت را جذب میکند.
در صورت تثبیت دلار در سطوح بالاتر، رشد 30 تا 40 درصدی برای این محصول قابل انتظار است و اصلاح ها معمولا کوتاه مدت خواهند بود.
ورق گالوانیزه، روغنی و رنگی
این گروه از ورق ها با وقفه زمانی نسبت به ورق سیاه افزایش قیمت را تجربه میکنند و معمولا زنجیروار تحت تأثیر آن قرار میگیرند.
با تأخیر 2 تا 4 هفته ای، رشد 20 تا 30 درصدی تا پایان سال پیش بینی میشود و هرچند حجم معاملات کاهش پیدا میکند، سطح قیمت ها حفظ میشود.
پروفیل، قوطی و لوله
پروفیل، قوطی و لوله رفتاری دو مرحله ای دارند؛ در مرحله اول تحت تاثیر دلار و مواد اولیه افزایش قیمت میدهند و در مرحله دوم با افت تقاضای مصرفی مواجه میشوند.
پیش بینی رشد 18 تا 25 درصدی نشان میدهد بازار کمتحرک است اما قیمت ها در سطوح بالاتر باقی میمانند.
جمع بندی و نتیجه گیری
قیمت آهن در ایران حاصل برهمکنش عوامل متعددی مثل قیمت ارز، عرضه و تقاضا، هزینه مواد اولیه، وضعیت بازار مسکن، انرژی، سیاست های دولتی و شرایط اقتصاد کلان است.
در شرایط فعلی، رشد دلار افزایش قیمت همه آهن آلات را قطعی کرده اما افت دلاری مسکن باعث شده مصرف واقعی آهن با احتیاط جلو برود.
-
قیمت ها افزایش پیدا میکنند
-
حجم معاملات پایین میماند
-
رشد قیمت ها پلکانی و همراه با مکث خواهد بود
طبق نظر کارشناسی دیجی آهن برای مصرفکننده، خرید زودتر ریسک کمتری دارد. برای فروشنده و انباردار، بازار کشش جهش ناگهانی ندارد اما افت جدی هم محتمل نیست.
اما با توجه به روند افزایشی دلار و خروج از رکود مسکن به کندی! زمستان 1404 بهترین زمان خرید آهن آلات مد نظر شماست! حتی اگر قصد ساخت و ساز در میانه سال 1405 را دارید.